Tạo Khuôn Ảo Trong Nhiếp Ảnh Nghệ Thuật
Trong nhiếp ảnh nghệ thuật, “tạo khuôn ảo” (framing) là một kỹ thuật không mới nhưng luôn mang lại hiệu quả thị giác đặc biệt, khiến bức ảnh trở nên nổi bật và có chiều sâu. Ngay từ tên gọi, bạn đã có thể hình dung được bản chất của nó: sử dụng chính môi trường xung quanh để tạo thành một “chiếc khung” cho nhân vật hoặc chủ thể chính trong ảnh.
Khung này không cần là một vật thể cụ thể, mà có thể là bất kỳ chi tiết nào như cửa sổ, vòm cây, cánh cửa, cành hoa, thậm chí là ánh sáng hay bóng tối. Khi được vận dụng đúng cách, kỹ thuật tạo khuôn ảo sẽ giúp bạn dẫn dắt ánh nhìn người xem đến điểm nhấn mong muốn, đồng thời tăng tính nghệ thuật và chiều sâu cho tác phẩm nhiếp ảnh của bạn.
Tối Ưu Thời Gian Và Không Gian Khi Chụp Ảnh
Thời gian và địa điểm chụp là hai yếu tố nền tảng quyết định chất lượng bức ảnh nghệ thuật. Trong nhiếp ảnh tự nhiên, “giờ vàng” (golden hour) – khoảng thời gian từ 30 phút sau khi mặt trời mọc hoặc trước khi mặt trời lặn – luôn được xem là thời điểm lý tưởng nhất. Ánh sáng lúc này dịu nhẹ, ấm áp, tạo ra những sắc độ mượt mà và đổ bóng mềm mại, khiến ảnh trở nên lung linh và có hồn.
Ngược lại, chụp vào giữa trưa khi ánh sáng quá gắt sẽ dễ khiến ảnh bị cháy sáng hoặc tạo ra những bóng đổ cứng, kém tự nhiên. Trong trường hợp bất khả kháng, bạn có thể dùng phản quang (reflector) hoặc tìm đến những khu vực bóng râm để cân bằng lại ánh sáng.
Về địa điểm, nếu bạn chụp trong studio, hãy đảm bảo có đủ ánh sáng và các thiết bị bổ trợ như đèn, phông nền, quạt tạo gió… Nếu chọn không gian ngoài trời, bạn có thể tìm đến những địa điểm độc đáo như bãi biển, công viên, khu phố cổ hay mặt nước để tận dụng vẻ đẹp tự nhiên và tạo ra những khung hình mới mẻ, giàu cảm xúc.
Lựa Chọn Thiết Bị Phù Hợp
Máy ảnh DSLR và mirrorless là lựa chọn phổ biến nhờ khả năng điều chỉnh thông số linh hoạt, chất lượng hình ảnh cao và hỗ trợ đa dạng ống kính.
Ống kính là yếu tố quan trọng không kém. Để chụp chân dung với hiệu ứng bokeh mịn màng, bạn nên sử dụng ống kính có khẩu độ lớn như f/1.8 hoặc f/2.8. Những ống kính có tiêu cự 50mm, 85mm thường rất lý tưởng để làm nổi bật chủ thể và tách khỏi nền. Ngoài ra, bạn cũng nên trang bị các thiết bị hỗ trợ như chân máy để tránh rung, đèn flash hoặc đèn LED để bổ sung ánh sáng, và các loại filter để kiểm soát độ sáng, tương phản hoặc tạo hiệu ứng đặc biệt.
Tận Dụng Chuyển Động Và Phương Hướng Trong Bố Cục
Trong nhiếp ảnh nghệ thuật, nếu bạn chụp một đối tượng đang chuyển động (như người đang chạy, xe lăn bánh, chim bay…), hãy tạo một khoảng trống ở phía trước hướng di chuyển để gợi mở câu chuyện và tăng cảm giác sống động cho ảnh. Đặt đối tượng sát rìa ảnh hoặc chặn đầu hướng chuyển động sẽ khiến ảnh bị “bí”, thiếu không gian hô hấp.
Bên cạnh đó, việc đặt các chi tiết quan trọng ở phía bên phải ảnh cũng là một mẹo nhỏ giúp tạo bố cục dễ tiếp nhận hơn. Lý do là vì não bộ con người có xu hướng tiếp nhận thông tin từ trái sang phải, giống như cách chúng ta đọc chữ. Do đó, một bố cục được sắp xếp hợp lý về phương hướng sẽ khiến ảnh trở nên tự nhiên và dễ chịu.
Góc Chụp Và Không Gian Âm
Góc chụp ảnh là yếu tố có thể biến một khung cảnh đơn giản thành một tác phẩm nghệ thuật độc đáo. Chụp từ góc thấp có thể khiến đối tượng trở nên cao lớn và uy nghi, trong khi chụp từ trên cao lại mang lại cảm giác bao quát và nhẹ nhàng. Đừng ngại thử nghiệm nhiều góc chụp khác nhau – bạn có thể phát hiện ra những phối cảnh rất sáng tạo mà bình thường ít ai nghĩ tới.
Không gian âm (negative space) là khoảng trống không chứa thông tin cụ thể trong ảnh – đó có thể là nền trời, một mặt tường trống, hoặc bất kỳ vùng không có đối tượng chính. Việc sử dụng không gian âm hợp lý sẽ giúp chủ thể trở nên nổi bật hơn, đồng thời tạo ra sự tối giản và ấn tượng cho tổng thể bố cục.
Độ Sâu, Tiền Cảnh Và Hiệu Ứng Ánh Sáng
Một bức ảnh nghệ thuật tốt sẽ có độ sâu tốt sẽ tạo cảm giác ba chiều, giúp người xem cảm nhận được khoảng cách giữa các lớp trong ảnh. Để làm được điều này, bạn có thể kết hợp nhiều lớp ảnh gồm tiền cảnh (foreground), trung cảnh và hậu cảnh, hoặc sử dụng các ống kính góc rộng có khả năng tái hiện phối cảnh tốt.
Tiền cảnh là lớp hình ảnh gần nhất với ống kính. Nếu được tận dụng hợp lý, nó có thể dẫn dắt ánh nhìn người xem vào sâu hơn trong ảnh mà không làm phân tán sự chú ý khỏi chủ thể. Một nhành cây, tảng đá hay chỉ đơn giản là chiếc ghế… đều có thể trở thành yếu tố tiền cảnh thú vị.
Ngoài ra, hiệu ứng đổ bóng và phản chiếu cũng là cách tuyệt vời để tăng tính nghệ thuật. Một bóng người in xuống mặt nước, một tòa nhà phản chiếu trên cửa kính – những chi tiết nhỏ này có thể làm bức ảnh của bạn trở nên sinh động và khác biệt.
Khai Thác Giờ Vàng Và Giờ Xanh Để Tăng Tính Thẩm Mỹ
Giờ vàng là thời điểm ánh sáng rực rỡ nhưng mềm mại, rất lý tưởng để chụp ảnh chân dung hoặc phong cảnh. Ánh sáng từ phía sau đối tượng (backlight) vào giờ này thường tạo nên hiệu ứng viền sáng rất đẹp, gọi là rim light. Trong khi đó, giờ xanh (blue hour) – diễn ra trước khi mặt trời mọc hoặc sau khi lặn – là lúc bầu trời chuyển sang màu xanh đậm, ánh sáng lạnh và dịu nhẹ, cực kỳ thích hợp cho ảnh kiến trúc, thành phố về đêm hoặc cảnh vật tĩnh lặng.
Nâng Tầm Bức Ảnh Với Kỹ Thuật Và Hậu Kỳ
Để nâng cao chất lượng ảnh, bạn nên áp dụng các kỹ thuật như quy tắc một phần ba – chia ảnh thành chín phần bằng nhau và đặt đối tượng vào các giao điểm. Điều này giúp ảnh hài hòa, cân bằng và bắt mắt hơn.
Ánh sáng luôn là yếu tố cốt lõi. Dù là ánh sáng tự nhiên hay nhân tạo, bạn cần hiểu rõ nguồn sáng, hướng sáng và cường độ để kiểm soát hiệu ứng hình ảnh. Đừng ngần ngại thử nghiệm với bóng tối, ánh sáng ngược hoặc ánh sáng mờ để tạo ra những hiệu ứng độc đáo.
Cuối cùng, hậu kỳ là công đoạn không thể thiếu nếu bạn muốn bức ảnh thật hoàn chỉnh. Các phần mềm như Adobe Lightroom, Photoshop hoặc VSCO sẽ giúp bạn tinh chỉnh màu sắc, ánh sáng, độ tương phản, cắt cúp lại bố cục và tạo nên dấu ấn cá nhân rõ nét.
Nguồn tham khảo: aPhoto, lavender.com