F-Stop là gì?
F-stop được hiểu là thông số mà máy ảnh hoặc ống kính hiển thị cho biết kích thước của khẩu độ ống kính, được thể hiện bằng số f. Trong đó, chữ “f” là viết tắt của tiêu cự của ống kính. Hiểu theo cách đơn giản, F-stop là số con số máy ảnh hiển thị cho người chụp thấy khi thay đổi khẩu độ ống kính.
Đa phần các ống kính máy ảnh đều sẽ cung cấp một loạt điểm dừng f từ khẩu độ lớn đến khẩu độ nhỏ. Ví dụ như f/2.8, f/4, f/5.6, f/8, f/11, f/16 hay f/22. Bên cạnh đó, cùng một khẩu độ thì F-stop có thể hiển thị bằng chữ hoa hoặc chữ thường. Nó cũng có thể có hoặc không có dấu gạch chéo. Ví dụ như f/5.6, F/5.6, f5.6 hoặc F5.6 đều giống như nhau.
Khẩu độ là gì?
Khẩu độ của máy ảnh trên hình thức bên ngoài được biết đến là phần lỗ trên ống kính của máy ảnvà xuất hiện khi màn trập của máy ảnh mở ra. Về hình dáng và cấu tạo, khẩu độ có hình tròn và ở trên máy ảnh thủ công, nó được tạo ra bởi những lưỡi dao vật lý, tạo thành một vòng xung quanh ống kính máy ảnh.
Một số đặc điểm khác về khẩu độ có thể kể đến như nhận diện việc mở khẩu độ lớn là một lỗ mở hình tròn có đường kính tương đối rộng, còn khẩu độ nhỏ là một lỗ mở hình tròn có đường kính ngắn. Còn khẩu độ trung bình có thể nằm ở mức nào đó giữa hai thái cực.
‘Mặt khác, hãy nhớ rằng các ống kính khác nhau sẽ tạo ra những khẩu độ có kích thước khác nhau. Do đó ống kính ra sao cũng sẽ ảnh hưởng đến cả kích thước và đường kính của khẩu độ.
Sự khác biệt giữa F-stop và khẩu độ
Đầu tiên, cần nắm rõ việc khẩu độ là lỗ mở trong ống kính để cho phép ánh sáng đi qua máy ảnh. Trên hầu hết các ống kính, kích thước của màn chắn sẽ được hình thành bởi các lá khẩu và bạn có thể điều chỉnh nó bằng số f-stop. Sẽ có một số ống kính có khẩu độ cố định. Bên cạnh đó, khẩu độ ống kính cũng giống như đặc điểm của mắt người ở chỗ, nếu như bạn muốn tiếp nhận nhiều ánh sáng để nhìn rõ hơn trong môi trường tối thì mắt phải mở to.
Ngược lại nếu gặp ánh sáng chói, mắt sẽ giảm kích thước để ánh sáng không làm hại đến mắt. Khẩu độ ống kính cũng sẽ vận hành khá giống như vậy. Theo đó khẩu độ lớn cho phép nhiều ánh sáng đi vào máy ảnh, còn khẩu độ nhỏ sẽ cho phép ít ánh sáng hơn.
Trong trường hợp bạn chụp khi trời tối và không có chân máy để sử dụng, bạn sẽ cần chọn lựa những mức khẩu độ lớn như f/1.8 hoặc f/3.5 để ánh sáng có thể đi vào máy ảnh nhiều nhất có thể. Do đó, có thể hiểu khẩu độ là đang nói về độ mở của ống kính, còn f-stop chính là con số kích thước của khẩu độ. Lưu ý rằng ống kính có khẩu độ tối đa lớn thường sẽ có kích thước lớn, khối lượng nặng hơn và giá thành cũng đắt hơn so với các ống kính tương đương nhưng có khẩu độ nhỏ.
F-Stops có tác dụng gì đối với hình ảnh?
Số f-stop sẽ là cơ sở để xác định lượng ánh sáng được phép đi vào ống kính máy ảnh trong bức ảnh. Nếu như bạn sử dụng khẩu độ lớn dưới ánh sáng mặt trời đầy đủ, đồng nghĩa với việc ống kính cũng sẽ đón nhận một lượng lớn ánh sáng, vậy nên hình ảnh nhìn sẽ trông như bị “rửa trôi”. Nếu như bạn sử dụng cuộn phim vật lý cho ảnh, điều này có thể dẫn đến việc lượng lớn ánh sáng mặt trời có thể sẽ đốt cháy hình ảnh (theo đúng nghĩa đen), khiến ảnh bị hư hỏng và mất hết chi tiết.
Lưu ý rằng việc sử dụng khẩu độ lớn vào ban đêm sẽ là điều cần thiết nếu muốn đảm bảo có được một bức ảnh được chiếu sáng đầy đủ. Ví dụ khung cảnh được chiếu sáng toàn bộ bởi trăng tròn có thể trở nên sáng một cách đáng kinh ngạc nếu nó được chụp bằng độ phơi sáng máy ảnh có khẩu độ rộng.
Bên cạnh đó, F-stop cũng sẽ hoạt động đồng thời với tốc độ màn trập trong phương trình để đem lại ánh sáng cho ảnh. Tốc độ cửa trập sẽ xác định khoảng thời gian ống kính máy ảnh mở, trong khi F-stop có nhiệm vụ xác định độ rộng của khẩu độ trong khoảng thời gian ống kính mở.
Tips có thể lưu lại để nhớ đó là một khẩu độ rộng với tốc độ cửa trập nhanh có thể không đem về nhiều ánh sáng bằng khẩu độ trung bình với tốc độ cửa trập rất chậm. Mặt khác, khẩu độ nhỏ với tốc độ cửa trập thấp có thể thu được nhiều ánh sáng hơn, vậy nên nó khá thích hợp để chụp kiểu ảnh biểu thị việc dòng chảy thời gian đang trôi qua.
Tuy nhiên có một điểm khá đáng lưu tâm, đó là nhiều nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp cho rằng f-stop chỉ là một thành phần ảnh hưởng đến đầu ra của máy ảnh và “tam giác phơi sáng” là các yếu tố quan trọng hơn để có bức ảnh hoàn hảo.
Nên sử dụng F-Stop như thế nào?
Trên thực tế, không có một độ phơi sáng chính xác nào cho một bức ảnh cụ thể trong một ánh sáng cụ thể. Các lựa chọn nghệ thuật của một nhiếp ảnh gia có thể quan trọng như bất kỳ thiết lập nào đối với kích thước khẩu độ hoặc giá trị khẩu độ. Tuy nhiên, theo nguyên tắc chung như với những ngày nắng chói chang, bạn nên dùng khẩu độ nhỏ hoặc số f có giá trị lớn ở mẫu số.
Nếu như bầu trời đang tối hoặc chụp ảnh trong nhà, nó sẽ yêu cầu khẩu độ hoặc số f rộng hơn với các giá trị nhỏ trong mẫu số. Hãy nhớ thêm đèn flash làm cho khẩu độ cần thiết nhỏ hơn
Ngoài ra, lưu ý rằng khẩu độ lớn khá phù hợp để chụp ảnh chân dung lấy nét nông vì đối tượng tiền cảnh sẽ yêu cầu phải rất rõ ràng và phần hậu cảnh bị mờ. Đôi khi có thể gọi đây là hiệu ứng “bokeh”. Ngược lại, nếu bạn muốn chủ thể tiền cảnh và hậu cảnh đạt được tiêu điểm tương đối bằng nhau, thì khẩu độ nhỏ hơn (có f-stop với mẫu số lớn hơn) là cách để đi.
Nguồn tham khảo: photographyhero, kyma, vjshop
