Tiêu cự là gì?
Tiêu cự trong nhiếp ảnh được hiểu là mức độ phóng đại mà ống kính đạt được. Tiêu cự được đo bằng khoảng cách (đơn vị đo: mm) giữa điểm hội tụ của ống kính và cảm biến hình ảnh.
Độ dài tiêu cự được hiển thị bằng một con số và con số đó thể hiện việc máy ảnh có thể chụp trong phạm vi cảnh như thế nào. Tất cả các ống kính đều có ghi độ dài tiêu cự trên phần thân và đó cũng chính là tên gọi của các ống kính đó. Độ dài tiêu cự này sẽ giúp nhiếp ảnh gia nhận biết được đó là loại ống kính gì. Đồng thời nó cũng cho biết được mức độ thu phóng của của chủ thể trong bức hình.
Ví dụ, nếu bạn sử dụng ống kính dòng Sony FE 40mm f/2.5 G với khoảng tiêu cự 40mm, bạn sẽ thấy được bao quát đủ một vùng rộng lớn, ví dụ như 1 khu nhà. Nhưng nếu bạn đổi qua ống kính Nikon Z 400mm f/4.5 VR S với khoảng tiêu cự 400mm, bạn sẽ chỉ còn có thể nhìn được những ngôi nhà ở trong khu đó.
Các loại tiêu cự
Nhìn chung, ta sẽ có 2 loại ống kính phổ biến:
Ống kính cố định (hoặc ống kính Prime): dạng ống kính này chỉ có sẵn một tiêu cự, tức là độ dài tiêu cự không thể thay đổi và nó thường có giá rẻ hơn ống kính zoom.
Ống kính zoom: loại này cho phép có nhiều tiêu cự, giúp người chụp điều chỉnh linh hoạt độ dài tiêu cự tùy theo nhu cầu chụp. Và đương nhiên, giá ống kính zoom cũng mắc hơn.
Nếu phân theo góc chụp, thì sẽ có những loại sau đây:
Ống kính góc rộng (Tiêu cự giữa 24mm và 35mm)
Loại ống kính này có độ dài tiêu cự nhỏ với góc nhìn rộng và lấy nét được nhiều. Có điều nó vẫn có khả năng làm biến dạng hình ảnh, nhưng vẫn sẽ ít khả năng hơn so với loại ống kính góc cực rộng.
Ống kính góc siêu rộng (Tiêu cự 8mm đến 24mm)
Những ống kính có khoảng tiêu cự này thường được gọi với cái tên “fisheye” (mắt cá). Lý do là bởi lens của nó cung cấp được vùng quan sát rất rộng và khả năng chụp ảnh lên đến 180 độ xung quanh ống kính. Thế nhưng hình ảnh thu được sẽ bị dễ bị biến dạng, khiến cho cả khung hình có cảm giác đang bị “bó” lại bên 1 không gian hình cầu.
Ống kính tiêu chuẩn (Tiêu cự 35mm đến 70mm)
Ống kính với tiêu cự 35mm đến 70mm này được sử dụng phổ biến nhất vì những lợi ích ưu việt của nó. Loại ống kính tiêu chuẩn này có thể hoạt động hiệu quả từ chụp chân dung cho tới chụp phong cảnh nhờ vào khả năng hiển thị hình ảnh gần giống với mắt người nhìn.
Mặt khác, với các dòng lens tiêu chuẩn này, người chụp có thể dễ dàng điều chỉnh độ nông hoặc sâu của trường ảnh tùy vào khẩu độ. Sự đa năng của nó là điều mà bất kỳ người chụp nào cũng mong muốn có.
Ống kính Telephoto (Tiêu cự từ 70mm đến 300mm trở lên)
Đây được xem là độ dài tiêu cự gần như lớn nhất. Những ống kính với độ dài tiêu cự này thường được gọi là ống kính tele. Với tiêu cự từ 70-300mm trở lên, nó phù hợp với nhu cầu chụp đối tượng ở một khoảng cách xa và rất xa, hoạt động gần như một chiếc kính thiên văn.
Những ảnh hưởng của tiêu cự khi chụp ảnh
Góc nhìn
Yếu tố đầu tiên mà tiêu cự ảnh hưởng tới việc chụp ảnh là góc nhìn (hoặc có thể hiểu là phạm vi nhìn) của bạn. Vì phạm vi cảnh thể hiện trên một khung ảnh sẽ được xác định bằng độ dài tiêu cự. Những ống kính tiêu cự ngắn được gọi là lens góc rộng vì có được trường nhìn rộng hơn trong một bức ảnh.
Còn ống kính có tiêu cự dài thường được gọi là ống kính tele và có trường nhìn nhỏ hơn, vì vậy nó khó có phạm vi nhìn bao quát toàn cảnh. Đây cũng là lý do khi chụp ảnh chân dung, loại ống kính tiêu chuẩn với độ dài tiêu cự khoảng từ 35mm đến 70mm thường được nhiếp ảnh gia thường nhờ khả năng linh hoạt cao.
Bên cạnh đó, tiêu cự cũng ảnh hưởng tới tỷ lệ hình ảnh khi chụp. Nếu độ dài tiêu cự nhỏ, nó sẽ mang đến góc nhìn rộng cùng tỷ lệ hình ảnh lớn hơn. Nếu như độ dài tiêu cự lớn thì góc nhìn sẽ hẹp lại hơn, giúp phóng to vào các chi tiết của chủ thể rõ ràng hơn.
Độ rung
Vấn đề ảnh chụp bị mờ do rung lắc khi chụp ảnh là điều bạn khó có thể tránh khỏi. Vì vậy, bạn nên sử dụng ống kính có tiêu cự lớn, thêm vào đó là kỹ thuật chụp ảnh tốt. Chỉ như vậy thì hình ảnh mới được cải thiện nhiều mà không cần dùng đến chân máy.
Độ sâu trường ảnh (DOF)
Độ dài tiêu cự ống kính có ảnh hưởng trực tiếp đến những vùng rõ nét của ảnh. Những ống kính có tiêu cự dài thường có độ sâu trường ảnh khá nông, đồng nghĩa với việc chúng có thể tập trung lấy nét vào các vật thể nhỏ ở các khoảng cách cụ thể, có thể là ở khoảnh cách xa.
Trong khi đó, những ống kính có độ dài tiêu cự ngắn có độ sâu trường ảnh lớn hơn nên cho phép phạm vi lấy nét rộng hơn.
Cách chọn ống kính có tiêu cự phù hợp
Chụp ảnh du lịch
Ông kính zoom tiêu chuẩn sẽ là lựa chọn phù hợp khi đi du lịch, giúp bạn dễ dàng linh hoạt trong mọi hoàn cảnh mỗi khi chụp. Bởi khi đi du lịch, điều mà nhiều người mong muốn đó tránh mang những thứ cồng kềnh.
Chụp ảnh thể thao
Với các sự kiện thể thao thì những chiếc ống kính zoom tele tiêu cự 70-300mm sẽ là sự lựa chọn lý tưởng. Thông thường các sự kiện về thể thao sẽ diễn ra trong một không gian rất rộng và cần đến một chiếc ống kính với độ dài tiêu cự đủ lớn để có thể ghi lại tất cả các khoảnh khắc trên sân đấu cho dù ở bên ngoài khu vực thi đấu hay trên khán đài.
Vậy nên loại ống kính zoom tele là kiểu phù hợp để bạn bắt trọn những khoảnh khắc các hoạt động thể thao hay bất cứ điều gì thú vị diễn ra trong các sự kiện từ khoảng cách xa.
Chụp ảnh phong cảnh
Với chụp ảnh phong cảnh, nếu muốn có những bức ảnh vừa ý, bạn nên chọn 2 loại ống kính phù hợp cho nhu cầu này là: ống kính góc rộng (hoặc góc cực rộng) và ống kính tiêu chuẩn. Ống kính góc rộng 24-35mm hay góc cực rộng 8-24mm hay thậm chí cả lens tiêu chuẩn đều là những lựa chọn tối ưu cho việc chụp ảnh phong cảnh.
Chụp ảnh chân dung
Với ảnh chân dung, ống kính có tiêu cự từ 35mm đến 70mm để sẽ giúp thể hiện cách chi tiết một cách rõ nét nhất.
Chụp ảnh macro
Chụp ảnh macro là dạng chế độ chụp cận cảnh, cho phép chụp đối tượng có kích thước nhỏ ở khoảng cách rất gần. Vậy nên loại ống kính tele có tiêu cự tối thiểu 200mm sẽ giúp bạn có được những bức ảnh thể hiện rõ các chi tiết một cách tinh tế nhất.
Chụp ảnh động vật hoang dã
Chụp ảnh hoang dã là công việc mà đòi hỏi người chụp cần phải có kiến thức cũng như trình độ cao mới có thể chụp ra những bức hình chất lượng. Những chiếc ống kính tele tiêu cự 70-300mm hoặc lớn hơn thường được nhiều nhiếp ảnh gia tin tưởng sử dụng nữa để có thể chụp được những khoảnh khắc thường ngày của động vật hoang dã mà không ảnh hưởng đến đời sống của chúng.
Chụp ảnh kiến trúc
Để chụp được những bức ảnh kiến trúc cũng không hề đơn giản, người chụp cần phải căn chỉnh góc độ phù hợp để lấy được những công trình đồ sộ nằm gọn trong một khung hình. Vì vậy bạn nên chọn một loại ống kính góc rộng tiêu chuẩn để tạo ra độ sâu trường ảnh tốt, giúp bạn chụp được lại toàn bộ không gian một cách đẹp mắt nhất.
Chụp ảnh đường phố
Bạn có thể chọn loại ống kính cố định tiêu chuẩn để chụp lại những bức ảnh về đường phố. Bên cạnh đó nếu muốn thể hiện sự sáng tạo, bạn nên linh hoạt dùng thêm một ống kính zoom tiêu chuẩn để chụp.
Nguồn tham khảo: VJ shop, dienmayxanh