Chụp ảnh chuyển động dưới nước là một trong những thể loại nhiếp ảnh đòi hỏi kỹ thuật cao, sự chuẩn bị kỹ lưỡng và khả năng kiểm soát thiết bị tốt. Không chỉ phải đối mặt với môi trường nước – nơi ánh sáng, màu sắc và độ trong thay đổi liên tục – nhiếp ảnh gia còn phải “đóng băng” hoặc thể hiện được chuyển động một cách sống động, mượt mà.
Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn nắm rõ kỹ thuật chụp ảnh chuyển động dưới nước, từ việc chuẩn bị thiết bị, cài đặt thông số cho đến xử lý ánh sáng và bố cục, phù hợp cho cả người mới lẫn người đã có kinh nghiệm.
Đặc thù của chuyển động dưới nước trong nhiếp ảnh
Chuyển động dưới nước khác hoàn toàn so với trên cạn. Nước tạo ra lực cản khiến mọi cử động trở nên chậm hơn, mềm mại hơn, đồng thời sinh ra các dòng xoáy, bong bóng và gợn sóng khó đoán. Điều này vừa là thách thức, vừa là yếu tố tạo nên vẻ đẹp riêng cho ảnh dưới nước.
Khi chụp chuyển động, bạn không chỉ ghi lại hành động của chủ thể mà còn phải tính đến chuyển động của nước xung quanh, vì chính yếu tố này tạo nên cảm giác “đang chuyển động” cho bức ảnh.
Ngoài ra, nước hấp thụ ánh sáng rất nhanh. Màu đỏ và vàng biến mất trước, chỉ còn lại xanh và lục khi xuống sâu. Vì vậy, việc kiểm soát ánh sáng và màu sắc là nền tảng quan trọng trong kỹ thuật chụp ảnh chuyển động dưới nước.
Chuẩn bị thiết bị chụp ảnh dưới nước
Thiết bị là yếu tố quyết định 50% thành công của buổi chụp. Trước hết, bạn cần máy ảnh có khả năng chụp liên tiếp nhanh và kiểm soát tốt ISO. Máy mirrorless hoặc DSLR đều phù hợp, miễn là có housing chống nước chuyên dụng. Housing phải vừa khít với thân máy, đảm bảo kín nước tuyệt đối và cho phép thao tác nút bấm dễ dàng.
Ống kính góc rộng thường được ưu tiên khi chụp chuyển động dưới nước, đặc biệt là các cảnh bơi lội, nhảy xuống nước hoặc chuyển động mạnh. Góc rộng giúp bạn tiến sát chủ thể, giảm lượng nước giữa ống kính và đối tượng, từ đó tăng độ nét và màu sắc. Ngoài ra, đèn flash hoặc đèn liên tục dưới nước là trang bị gần như bắt buộc nếu chụp ở độ sâu trung bình trở lên, vì ánh sáng tự nhiên không đủ mạnh để “đóng băng” chuyển động.
Thiết lập tốc độ màn trập để bắt chuyển động
Tốc độ màn trập là thông số quan trọng nhất khi chụp ảnh chuyển động dưới nước. Nếu bạn muốn đóng băng khoảnh khắc, ví dụ như cú vẫy tay, cú bật người hay bong bóng nước vỡ tung, hãy sử dụng tốc độ từ 1/500s trở lên. Mức này giúp hạn chế tối đa hiện tượng nhòe do chuyển động của cả chủ thể lẫn người chụp.
Ngược lại, nếu muốn thể hiện chuyển động mượt mà, mềm mại – thường thấy trong các bộ ảnh nghệ thuật với vũ công hoặc người mẫu dưới nước – bạn có thể giảm tốc độ màn trập xuống 1/60s đến 1/125s. Khi đó, chuyển động của tóc, váy và nước sẽ tạo nên các vệt chuyển động tự nhiên, mang tính biểu cảm cao. Tuy nhiên, kỹ thuật này đòi hỏi tay máy vững và khả năng kiểm soát bố cục tốt để tránh ảnh bị nhòe quá mức.
Khẩu độ và độ sâu trường ảnh dưới nước
Khẩu độ ảnh hưởng trực tiếp đến lượng ánh sáng và độ sâu trường ảnh. Trong môi trường dưới nước, ánh sáng vốn đã hạn chế nên việc mở khẩu lớn (f/2.8 – f/4) giúp thu được nhiều ánh sáng hơn, đặc biệt khi chụp chuyển động nhanh. Tuy nhiên, khẩu quá lớn có thể khiến vùng nét mỏng, khó giữ chủ thể luôn rõ nét khi họ di chuyển.
Trong nhiều trường hợp, khẩu độ trung bình từ f/5.6 – f/8 là lựa chọn cân bằng. Mức này cho độ sâu trường ảnh đủ rộng để bắt nét chuyển động, đồng thời vẫn giữ được độ sắc nét của khung hình. Khi kết hợp với đèn flash dưới nước, bạn có thể linh hoạt điều chỉnh khẩu để vừa đảm bảo ánh sáng, vừa kiểm soát chi tiết hình ảnh.
ISO và kiểm soát nhiễu ảnh
ISO dưới nước thường phải tăng cao hơn so với chụp trên cạn, đặc biệt khi chụp chuyển động cần tốc độ màn trập nhanh. Tuy nhiên, nước và ánh sáng yếu khiến nhiễu ảnh dễ lộ rõ, nhất là ở vùng tối và vùng màu xanh.
Kinh nghiệm là giữ ISO ở mức thấp nhất có thể trong điều kiện cho phép, thường dao động từ ISO 200 – 800 khi có đèn hỗ trợ. Nếu chỉ dùng ánh sáng tự nhiên, bạn có thể phải đẩy ISO lên 1600 hoặc cao hơn, nhưng cần chấp nhận đánh đổi một phần chất lượng ảnh. Việc chụp định dạng RAW sẽ giúp bạn xử lý nhiễu và màu sắc hiệu quả hơn ở hậu kỳ.
Ánh sáng – chìa khóa tạo chiều sâu cho chuyển động
Ánh sáng quyết định cảm xúc và chiều sâu của ảnh chuyển động dưới nước. Nếu chụp gần mặt nước, hãy tận dụng ánh sáng tự nhiên chiếu từ trên xuống. Ánh sáng này tạo ra các vệt sáng và bóng đổ rất đẹp, làm nổi bật chuyển động của chủ thể.
Khi chụp ở độ sâu lớn hơn, đèn flash hoặc đèn liên tục là công cụ không thể thiếu. Đặt đèn lệch góc so với ống kính để tránh hiện tượng backscatter – các hạt bụi nước phản xạ ánh sáng gây đốm trắng trong ảnh. Với chuyển động nhanh, flash có lợi thế vì thời gian phát sáng rất ngắn, giúp “đóng băng” hành động tốt hơn ánh sáng liên tục.
Bố cục và khoảng cách khi chụp chuyển động dưới nước
Bố cục trong ảnh chuyển động dưới nước nên ưu tiên sự thoáng đãng và hướng chuyển động rõ ràng. Hãy để khoảng trống phía trước hướng di chuyển của chủ thể, tạo cảm giác họ đang tiếp tục chuyển động trong không gian. Các đường cong tự nhiên của nước, tóc hoặc vải vóc có thể được tận dụng như đường dẫn thị giác, giúp bức ảnh trở nên mềm mại và cuốn hút hơn.
Khoảng cách chụp cũng rất quan trọng. Tiến gần chủ thể giúp giảm lượng nước giữa ống kính và đối tượng, từ đó tăng độ nét và màu sắc. Tuy nhiên, bạn cũng cần giữ khoảng cách an toàn để không làm gián đoạn chuyển động tự nhiên của họ.
Phối hợp với mẫu và kiểm soát chuyển động
Khi chụp người dưới nước, việc giao tiếp và tập dượt trước là điều bắt buộc. Mẫu cần biết cách nín thở, di chuyển chậm và kiểm soát biểu cảm khuôn mặt. Những chuyển động quá nhanh thường khó kiểm soát và dễ tạo cảm giác hỗn loạn trong ảnh.
Nhiếp ảnh gia nên thống nhất trước các động tác, hướng di chuyển và thời điểm chụp. Điều này giúp bạn chủ động bắt được khoảnh khắc đẹp nhất của chuyển động, đồng thời giảm số lần chụp thử không cần thiết.
Hậu kỳ ảnh chuyển động dưới nước
Hậu kỳ là bước hoàn thiện không thể thiếu trong kỹ thuật chụp ảnh chuyển động dưới nước. Việc cân bằng trắng, phục hồi màu đỏ và vàng, tăng tương phản và độ nét sẽ giúp ảnh trở nên sống động hơn. Tuy nhiên, cần xử lý vừa phải để giữ được cảm giác tự nhiên của nước và chuyển động.
Ngoài ra, bạn có thể nhấn mạnh chuyển động bằng cách tăng clarity hoặc texture ở vùng chủ thể, trong khi làm mềm hậu cảnh. Cách xử lý này giúp ánh nhìn tập trung vào hành động chính mà không làm ảnh bị nặng nề.
Nguồn tham khảo: vjshop, binhminhdigital.
