Tỷ lệ vàng trong nhiếp ảnh là gì?
Tỷ lệ vàng được hiểu là công thức hướng dẫn về để tạo nên bố cục chất lượng và đã tồn tại cả trước khi máy ảnh hiện đại ra đời. Theo đó, “tuổi thọ” của tỷ lệ vàng còn được cho là đã tồn tại từ thời xa xưa.
Chẳng hạn như kim tự tháp của Ai Cập, nó được cho là đã xây dựng dựa trên việc áp dụng tỷ lệ vàng, Hay những tác phẩm nghệ thuật nổi tiếng như Mona Lisa và The Last Supper cũng tuân theo công thức tỷ lệ vàng. Sử dụng tỷ lệ vàng thường sẽ giúp mắt người nhìn tập trung tốt hơn. Những tỉ lệ này cũng xuất hiện nhiều trong thiên nhiên và cả số đo cơ thể người.
Còn trong nhiếp ảnh, tỷ lệ vàng là cách để đạt được yêu cầu tạo ra hình ảnh trực quan hơn, hấp dẫn hơn. Quy luật về tỷ lệ vàng trong nhiếp ảnh được tạo ra đầu tiên bởi Leonardo Fibonacci vào khoảng năm 1200 trước Công nguyên.
Leonardo Fibonacci đã nhận ra rằng trong tự nhiên có một dạng tỷ lệ tuyệt đối thường xuyên xuất hiện – một dạng tỷ lệ phổ biến trong các sinh vật và vừa mắt của con người. Nó được gọi là Fibonacci Spiral. Fibonacci Spiral được tạo ra từ một loạt hình vuông bằng đơn vị là số Fibonacci, với chiều dài của mỗi vuông là 1 số Fibonacci. Dãy số Fibonacc bao gồm các số: 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34 với công thức số sau chính là tổng của 2 số trước đó.
Về căn bản, tỷ lệ vàng trong nhiếp ảnh bắt nguồn từ toán học. Nhưng bạn không cần thiết phải tính toán khi áp dụng kỹ thuật chụp này. Vì ở hiện tại, con người đã có thể tạo ra nhiều hình minh họa tỷ lệ vàng chính xác. Nhờ đó người chụp chỉ cần ápdụng đúng vào khung hình và chụp là xong.
Bên cạnh đó, lưu ý rằng tỷ lệ vàng trong bố cục nhiếp ảnh là 1.618 đến 1 và nó dựa trên các vòng xoắn được nhìn thấy trong tự nhiên từ DNA đến sóng biển.
Loại tỷ lệ vàng phổ biến trong nhiếp ảnh
Lưới phi (Grid)
Lưới phi có phần tương tự với quy tắc bố cục 1/3. Tuy nhiên ảnh sẽ không được chia với các khung có tỷ lệ 1:1:1 mà thay bằng tỷ lệ 1:0,618:1 với việc 2 đường trung tâm ở giữa sẽ nằm gần nhau hơn.
Khi sử dụng phương pháp lưới phi, nó đồng nghĩa rằng đối tượng của bạn nằm gần ở trung tâm hơn so với quy tắc một phần ba. Bằng cách này, bố cục của bạn sẽ độc đáo hơn và thu hút sự chú ý của người xem nhanh chóng đến chủ đề của bạn.
Xoắn ốc Fibonacci
Xoắn ốc Fibonacci (hay còn gọi là xoắn ốc vàng) được xây dựng từ các hình vuông dựa trên các số Fibonacci. Chiều dài của mỗi ô vuông sẽ là một số Fibonacci. Để mô tả về thiết kế xoắn ốc này, có thể hiểu là khi đặt các hình vuông vào một khung hình, đường cung từ góc đối diện sẽ có dạng tương tự đường xoắn ốc. Đường xoắn ốc này là một loại hoa văn xuất hiện ở khắp nơi trong tự nhiên và hình dạng giống với vỏ của loài nautilus.
Đây là mô hình được thể hiện ở mọi vật trong tự nhiên. Đường cong sẽ xuyên qua khung hình và dẫn mắt người nhìn theo hướng xung quanh bức ảnh.
Làm thế nào để sử dụng tỷ lệ vàng trong nhiếp ảnh?
Cách đơn giản nhất để tạo ra 1 bức ảnh theo tỷ lệ vàng là hình dung ra 1 hình chữ nhật nhỏ từ 1 góc trong khung hình. Tiếp đó ta chia hai nó ra từ góc vào góc để tưởng tượng ra một đường thẳng đi qua toàn bộ khung hình máy của bạn theo đường chéo. Qua đó, bạn có thể hình dung một đường xoắn ốc dẫn ra từ tiêu điểm chính trong một vòng cung rộng và dẫn ra khỏi khung.
Lưu ý hãy cố định vị phần còn lại của đối tượng trong đường cong. Điều này sẽ hướng mắt người xem thông qua hình ảnh theo cách tự nhiên nhất.
Dù áp dụng tỷ lệ vàng để đảm bảo phần trăm tạo ra ảnh chất lượng là cần thiết nhưng nên nhớ rằng dù là nhiếp ảnh hay bất kỳ lĩnh vực nghệ thuật nào khác thì sự sáng tạo và dám thử nghiệm là những yếu tố then chốt. Đừng để bị “rập khuôn” trong một nguyên tắc và để nó chi phối cách bạn chụp ảnh như thế nào.
Hãy mạnh dạn thử nghiệm với các phương pháp lẫn các thành phần khác nhau, để xem đâu là cái phù hợp với bạn. Nếu có chưa đúng ý thì cũng đừng nhanh chóng cảm thấy nản vì khi sáng tạo, đương nhiên sẽ không có điều gì đúng theo ý bạn hoàn toàn. Vì ngoài sự sáng tạo của bạn, nó còn phải phụ thuộc thêm cả vào đối tượng của bạn và môi trường xung quanh ra sao.
Cách ứng dụng tỉ lệ vàng khi chụp ảnh
Xác định chủ đề của bức ảnh
Cách bạn sử dụng tỷ lệ vàng ra sao sẽ phụ thuộc vào khung cảnh trước mặt bạn như thế nào. Nếu bạn đã có sẵn kỹ thuật, kiến thức về tỷ lệ bố cục cùng kinh nghiệm chụp, điều bạn cần làm tiếp đó alf chọn ra phương pháp phù hợp. Để làm được điều đó, bạn hãy bắt đầu tự đặt câu hỏi cho chính những sản phẩm mà bạn muốn chụp với các câu hỏi như:
Chủ đề của bức ảnh là gì? Bạn có thể tận dụng những yếu tố nào khác trong cảnh này? Nhìn vào những thứ khác trong cảnh và xác định xem chúng có phân tán sự tập trung vào chủ thể hay làm nổi bật nó hay không? Nhìn chung, xác định rằng chủ đề bức ảnh phải là thứ bạn muốn thể hiện ra cho người xem thấy được.
Bên cạnh đó, để áp dụng tỷ lệ vàng, bạn nên tìm bất kỳ đường dẫn hoặc đường cong tự nhiên nào trong khung hình. Các đường dẫn đầu thường hoạt động tốt với lưới, trong khi các đường cong tự nhiên thì cần một đường xoắn ốc tỷ lệ vàng.
Xác định dạng tỷ lệ vàng phù hợp
Bạn cần chọn giữa dạng tỷ lệ đường xoắn ốc vàng hoặc lưới phi, tùy vào chủ đề và khung cảnh bạn đã chọn. Đương nhìn ta không thể điều chỉnh một đối tượng thẳng để nó nằm vừa tỷ lệ bên trong một đường xoắn ốc. Vậy nên nếu khung cảnh của bạn có các đường dẫn đầu tốt thì nên thử dạng lưới phi.
Còn nếu như cảnh của bạn có nhiều đường cong tự nhiên hơn thì hình xoắn ốc vàng là sự lựa chọn phù hợp hơn. Nó có thể đến từ hình dạng của một cái cây đến đường cong của xương gò má, bạn có thể bắt lấy bất cứ chi tiết nào có lợi cho việc chụp ảnh của bạn.
Điều chỉnh bố cục
Bố cục có thể được điều chỉnh theo bất kỳ đường thẳng hoặc đường cong nào trong khung cảnh. Lưu ý cần định vị những phần tử trên các đường lưới còn lại hoặc dọc theo đường xoắn ốc.
Bạn có thể phóng to các đường và góc bằng cách thay đổi vị trí chụp của mình. Chẳng hạn như đi lên điểm quan sát cao hơn, quỳ gối hoặc nằm xuống đất. Hay có thể di chuyển xa hơn,gần hơn hoặc tự di chuyển bước sang một bên với khoảng cách phù hợp để điều chỉnh.
Mục đích của việc điều chỉnh bố cục này đó là đưa nhứng yếu tố khác trong khung cảnh trên đường xoắn ốc tách ra khỏi chủ thể. Còn với bạn phương pháp lưới phi, bạn nên cố gắng đặt các phần tử trên một trong những dòng không sử dụng trong lưới phi.
Tiếp đó bạn có thể bắt đầu chụp.. Đương nhiên bạn sẽ không thể “cứng ngắc” trong việc chỉ áp dụng 1 quy tắc chụp. Nên thay đổi bố cục khi chụp và tìm xem bức ảnh nào phù hợp nhất với các quy tắc tỷ lệ vàng.
Chỉnh sửa hình ảnh đúng tỷ lệ
Việc áp dụng dạng tỷ lệ vàng là lưới phi hoặc đường xoắn ốc khi chụp không đồng nghĩa với việc bạn sẽ có đúng con số 1.618. Để giải quyết vấn đề này, Photoshop và một số ứng dụng chỉnh sửa ảnh khác có các công cụ để thực hiện.
Đầu tiên, bạn cần mở hình ảnh trong Photoshop và chọn công cụ cắt. Vẽ một hộp cắt trên hình ảnh.
Tiếp đó, nhấp vào các tùy chọn lớp phủ và chọn công cụ bố cục bạn muốn: tỷ lệ vàng (lưới phi) hoặc hình xoắn ốc vàng (xoắn ốc Fibonacci).
Sau đó, bạn tiếp tục chỉnh hộp cắt để tinh chỉnh cho bố cục ảnh. Nếu hình xoắn ốc vàng không nằm ở góc bên phải của hình ảnh, bạn có thể chọn tùy chọn hướng chu kỳ. Đi tới cùng một trình đơn thả xuống mà bạn đã chọn biểu mẫu công cụ thành phần hoặc bạn có thể nhấn Shift + O.
Nguồn tham khảo: kpnet.vn, binhminhdigital, tuonglamphotos.