Một bức ảnh chụp đẹp phải cân bằng nhiều yếu tố như màu sắc, độ chi tiết, bố cục… Từ đó, những nhiếp ảnh gia phải phân tích, tìm hiểu mọi thông số hiển thị trên màn hình máy ảnh. Từ đó, họ mới làm chủ được thiết bị chụp ảnh. Đặc biệt, để quá trình hậu kỳ được diễn ra hiệu quả, người chụp ảnh phải tinh chỉnh từ biểu đồ màu sắc đến cả set up thông số máy, chất lượng ảnh để có thể thực hiện quá trình chỉnh sửa dễ dàng.

Biểu đồ histogram là một trong những công cụ giúp xử lý hậu kỳ hình ảnh trong nhiếp ảnh.Đây là một khái niệm khá quan trọng đối với người đang bắt đầu tìm hiểu nhiếp ảnh. 

Trong nhiếp ảnh, cách đọc, sử dụng và một số cách điều chỉnh độ sáng, hậu kỳ nhờ cách phân tích được biểu đồ histogram thì khi chụp và chỉnh sửa hình ảnh sẽ cho kết quả ưng ý.

Biểu đồ histogram là gì?

Biểu đồ Histogram trong nhiếp ảnh hiển thị bằng một đồ thị có trục hành là tông sáng (trục ngang) và trục tung là số lượng điểm ảnh (pixel). Một giá trị tông sáng được đại diện bằng mỗi cột trên biểu đồ histogram. 

Có thể hiểu rằng trục ngang tính từ trái qua phải với mốc giá trị từ 0 đến 255 biểu diễn độ sáng của mỗi khu vực ảnh. Còn đối với trục dọc trong biểu đồ histogram sẽ biểu diễn số lượng điểm ảnh, các đỉnh càng cao thì càng có nhiều điểm ảnh ở khu vực đó và độ chi tiết càng nhiều. Gốc giá trị 0 được coi là tối nhất tựa như màu đen tuyền trong khi càng dịch sang phải giá trị này càng tăng, ngọn sáng nhất của ánh sáng ở giá trị 255. Khu vực giữa hai giá trị này có độ sáng trung bình. Như vậy, biểu đồ histogram càng có nhiều điểm ảnh ở gần khu vực  gốc (giá trị 0) thì ảnh càng tối, nhiều điểm ảnh ở gần khu vực ngọn 255 thì ảnh càng sáng. Những điểm ảnh nằm trên cột dọc của một trong hai giá trị này sẽ bị mất chi tiết (hoặc tối quá hoặc sáng quá). Một hình ảnh vừa đủ sáng và rõ nét thì biểu đồ sẽ có dạng hình quả núi với đỉnh nằm trong khu vực sáng trung bình và thoải dần sang tận gốc hai bên trái phải của đồ thị.

Tùy theo độ phân giải, điểm ảnh của máy ảnh mà các giá trị tông sáng được chia thành nhiều khoảng khác nhau. Vì thế, các giá trị tông sáng càng chênh lệch, sự xuất hiện của các cột trên biểu đồ càng tăng.

Công dụng của histogram trong nhiếp ảnh

Cân bằng độ sáng

Một trong những tính năng chủ đạo của biểu đồ histogram là cân bằng độ sáng . Khi chụp ảnh, việc điều chỉnh ánh sáng là bước quan trọng để cân bằng và giúp bức ảnh có hồn, có chiều sâu. Bên cạnh đó việc cân bằng độ sáng góp phần giúp tác phẩm nhiếp ảnh của bạn trông chuyên nghiệp hơn. Để cân bằng tông sáng bằng biểu đồ histogram, ta cần hiểu và thực hành điều chỉnh tần suất dựa trên các giá trị tông sáng của biểu đồ.

Chỉnh sửa sắc độ của màu sắc ảnh

Chỉnh sửa màu sắc của ảnh bằng biểu đồ histogram là một trong những công dụng hữu ích mà biểu đồ này mang lại cho các nhiếp ảnh gia và người chụp ảnh chuyên nghiệp. Trong quá trình xử lý hình ảnh dựa vào những biểu đồ histogram để xác định tông màu, sắc thái màu sắc từ đó điều chỉnh sao cho phù hợp.

Loại bỏ nhiễu ảnh

Khi chụp ảnh trong những điều kiện ánh sáng yếu sẽ xảy ra tình trạng nhiễu ảnh (noise). Tình trạng này còn khi chúng ta chụp ở điều kiện ánh sáng phức tạp ngược sáng. Để giúp bạn loại bỏ nhiễu ảnh, dựa  vào biểu đồ histogram để điều chỉnh là một trong những cách để xác định những vùng nhiễu trong bức ảnh. Từ đó bạn có thể áp dụng một số công cụ khác trong quá trình hậu kỳ và xử lý hình ảnh để cải thiện chất lượng hình ảnh

Sử dụng biểu đồ Histogram trong điều chỉnh độ sáng cơ bản cho ảnh

Ảnh đang quá tối

Khi biểu đồ của bạn chứa nhiều pixel ở phần tối và không có pixel ở phần sáng. Đồng nghĩa với việc ảnh của bạn quá tối và cần điều chỉnh tăng độ sáng. 

Ảnh đang quá sáng

Nếu biểu đồ histogram của bức ảnh chứa nhiều pixel ở phần sáng, không có pixel ở phần tối. Suy ra ảnh của bạn đang quá sáng cắt giảm độ sáng.

Ảnh đang cân bằng sáng

Bức ảnh của đang cân bằng sáng khi bức ảnh của bạn hiển thị nhiều pixel ở phần giữa trên biểu đồ Histogram.

Ngoài ra, điểm hữu ích của biểu đồ histogram trên máy ảnh hay các phần mềm chính là hỗ trợ giúp người dùng xử lý, hậu kỳ hình ảnh. Thông qua biểu đồ Histogram ngoài việc cân bằng ánh sáng, ta còn có thể cân bằng độ tương phản và màu sắc cho bức ảnh. Điều này giúp cải thiện đáng kể tổng thể các vấn đề về màu sắc, độ nét cho bức ảnh, loại bỏ nhiễu và giúp người chụp điều chỉnh màu chính xác hơn.

Để hiểu rõ hơn về cách đọc biểu đồ histogram, chúng ta tham khảo thông qua bức hình dưới đây:

Vậy là chỉ với thời gian ngắn tìm hiểu về biểu đồ histogram sẽ giúp bạn làm chủ được máy ảnh. Đặc biệt với một số công dụng của nó giúp bạn có bức ảnh chỉn chu, nghệ thuật và ưng ý hơn rất nhiều.