Chụp ảnh phong cảnh luôn đòi hỏi người cầm máy phải tinh tế trong cách nhìn nhận ánh sáng, bố cục và thời điểm. Tuy nhiên, khi rơi vào điều kiện ánh sáng yếu – như lúc bình minh chưa ló rạng, hoàng hôn vừa tắt, hay những ngày trời âm u – thử thách lại càng lớn hơn. Đó là lúc mà cảnh vật trở nên mờ ảo, gam màu trầm lắng và mọi chi tiết đều cần được xử lý khéo léo để không bị chìm trong bóng tối.

Dẫu vậy, chính những khoảnh khắc ấy lại mở ra cơ hội ghi lại những bức ảnh đầy chiều sâu, cảm xúc và tính nghệ thuật. Với một vài kỹ thuật cơ bản cùng sự kiên nhẫn, người chụp hoàn toàn có thể biến giới hạn của ánh sáng yếu thành lợi thế, tạo nên những khung hình phong cảnh độc đáo.

Thế nhưng, việc cài đặt thông số máy ảnh không đơn giản nhưng cũng không quá phức tạp để chụp ảnh phong cảnh trong điều kiện ánh sáng yếu. Để chụp ảnh phong cảnh trong điều kiện ánh sáng không đầy đủ chúng ta nên cần sự hỗ trợ của một số thiết bị khi chụp ảnh như chân máy

Các cài đặt tốt nhất để chụp ảnh phong cảnh trong điều kiện ánh sáng yếu

Định dạng tệp RAW

Nếu bạn đã chụp ảnh phong cảnh được một thời gian, có thể bạn đã chán nghe nó, nhưng các tệp RAW sẽ tạo nên sự khác biệt cho bức ảnh của bạn. Nếu bạn chụp ở định dạng RAW, bạn có thể khôi phục chi tiết bị mất và bạn cũng có thể thực hiện các điều chỉnh về màu sắc và tông màu để trông tự nhiên.

Chế độ thủ công

Chế độ Thủ công trên máy ảnh thực sự lý tưởng để chụp ảnh phong cảnh, đặc biệt là chụp ảnh phong cảnh trong điều kiện ánh sáng yếu. Đó là lý nên chụp ở chế độ Thủ công. Nó sẽ cho phép bạn điều chỉnh cài đặt của mình liên tục và cũng cho phép bạn xác định các hiệu ứng để khi chụp điều chỉnh theo ý muốn và kiểm soát được chất lượng hình ảnh.

Khẩu độ máy ảnh nhỏ

Khi chụp ảnh phong cảnh trong điều kiện ánh sáng yếu, việc lựa chọn khẩu độ đóng vai trò quan trọng trong việc cân bằng giữa độ nét toàn khung hình và khả năng thu sáng. Đối với các cảnh phong cảnh tĩnh – như núi non, rừng cây, hay mặt hồ lúc hoàng hôn – bạn nên sử dụng khẩu độ nhỏ (tức số f lớn), chẳng hạn như f/8 đến f/16. Thiết lập này giúp gia tăng độ sâu trường ảnh, đảm bảo toàn bộ khung cảnh từ tiền cảnh đến hậu cảnh đều sắc nét – vốn là điều quan trọng trong nhiếp ảnh phong cảnh.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt như chụp thiên văn hoặc bầu trời đêm, khi nguồn sáng rất hạn chế và đối tượng chính ở xa, bạn cần chuyển sang khẩu độ lớn hơn (số f nhỏ như f/2.8 hoặc f/4). Điều này cho phép ống kính thu được nhiều ánh sáng hơn, đồng thời giảm thời gian phơi sáng, giúp hạn chế hiện tượng nhiễu hình và chuyển động của sao.

Tóm lại, khi thiết lập khẩu độ trong ánh sáng yếu, bạn cần cân nhắc mục tiêu chụp: nếu muốn toàn cảnh sắc nét, hãy ưu tiên khẩu độ nhỏ; nếu cần tối đa hóa lượng ánh sáng thu vào để ghi lại bầu trời hoặc chuyển động mờ ảo, hãy sử dụng khẩu độ lớn hơn.

ISO thấp

Thông thường khi chụp trong điều kiện ánh sáng yếu, nhiều người có xu hướng tăng ISO để giúp ảnh sáng hơn. Tuy nhiên, việc giữ ISO ở mức thấp – nếu điều kiện cho phép – lại mang đến nhiều lợi ích đáng kể cho chất lượng hình ảnh.

Lý do chính là vì ISO thấp giúp giảm nhiễu hạt (noise), đặc biệt quan trọng với ảnh phong cảnh hoặc ảnh đêm cần độ sắc nét và chi tiết cao. Khi ISO tăng cao, cảm biến máy ảnh khuếch đại tín hiệu ánh sáng, nhưng đồng thời cũng khuếch đại cả tín hiệu nhiễu, dẫn đến ảnh bị bệt màu, mất chi tiết hoặc xuất hiện các đốm sáng không mong muốn.

Ngoài ra, giữ ISO thấp còn giúp tăng dải tương phản động (dynamic range), tức khả năng thu nhận đồng thời vùng sáng và vùng tối trong ảnh. Nhờ đó, ảnh giữ được nhiều chi tiết hơn ở cả vùng tối và vùng sáng – điều đặc biệt quan trọng trong môi trường thiếu sáng vốn đã có nhiều chênh lệch ánh sáng.

Vì vậy, nếu bạn có thể sử dụng chân máy để hỗ trợ phơi sáng lâu, hoặc cảnh vật không chuyển động nhanh, thì việc để ISO thấp (như ISO 100 hoặc 200) là lựa chọn tối ưu. Nó giúp bạn đảm bảo chất lượng ảnh tốt nhất trong điều kiện ánh sáng yếu, thay vì hy sinh độ chi tiết chỉ để ảnh sáng hơn tức thời.

Tốc độ màn trập dài

Vì khẩu độ và ISO nhìn chung sẽ tương đối cố định nên tốc độ màn trập là biến số bạn có thể sử dụng để đảm bảo độ phơi sáng tổng thể xuất sắc. Bởi vì bạn sẽ làm việc với ánh sáng hạn chế nên tốc độ màn trập của bạn sẽ nằm trong khoảng từ 1/30 đến 60 giây.

Trang bị ống kính góc rộng

Đương nhiên, hầu hết các nhiếp ảnh gia phong cảnh đều chụp bằng ống kính góc rộng; bằng cách đó, họ có thể kết hợp toàn bộ khung cảnh tuyệt đẹp vào ảnh.

Và để chụp ảnh thiếu sáng, chúng ta nên chuẩn bị một lens góc rộng  sẽ mang lại chất lượng hình ảnh tuyệt vời.. Ống kính zoom góc rộng, chẳng hạn như 24-70mm, 17-40mm. Ngoài ra, hãy đảm bảo kiểm tra khẩu độ tối đa của ống kính. Đối với chụp ảnh phong cảnh ánh sáng yếu tiêu chuẩn, khẩu độ tối đa f/4 hoặc thậm chí f/5.6 là hoàn toàn phù hợp – nhưng nếu bạn muốn chụp ảnh sao vào ban đêm thì khẩu độ tối đa f/2.8 là phải có.

Chân máy chắc chắn

Chụp ảnh trong điều kiện ánh sáng yếu rất ít ánh sáng để làm việc, do đó tốc độ màn trập dài. Nếu bạn không cẩn thận, hình ảnh của bạn sẽ bị hỏng do rung máy.

Mẹo cải thiện chất lượng hình ảnh phong cảnh trong điều kiện ánh sáng yếu

1. Dành thời gian tìm kiếm vị trí của bạn

Chụp ảnh phong cảnh trong điều kiện ánh sáng yếu thường yêu cầu chụp lúc gần bình minh hoặc hoàng hôn. Trong thời gian này, tầm nhìn có thể khá hạn chế và điều cuối cùng bạn muốn là loạng choạng trong bóng tối. Vì vậy, điều cần thiết là phải thực hiện một số hoạt động trinh sát trước.

Hãy ghé thăm địa điểm vào ban ngày và đi bộ xung quanh để cảm nhận về địa hình. Hãy tìm những bố cục thú vị và hình dung ánh sáng có thể ảnh hưởng đến cảnh như thế nào. Hãy suy nghĩ về vị trí của mặt trời và làm thế nào – nếu nó ở phía trên đường chân trời trong buổi chụp ảnh theo kế hoạch của bạn – các tia của nó sẽ tạo ra bóng và điểm sáng trên toàn cảnh.

Ngoài ra, hãy làm quen với các lối đi và môi trường xung quanh để có thể di chuyển an toàn khi trời tối. Nếu bạn định chụp vào lúc chạng vạng, hãy vạch ra một lộ trình rõ ràng và an toàn để quay lại ô tô hoặc địa điểm của bạn.

 Chụp vào giờ vàng và giờ xanh

Mặc dù chụp ảnh phong cảnh trong điều kiện ánh sáng yếu mang lại nhiều điều thú vị nhưng không phải mọi thời điểm trong ngày đều như nhau – đặc biệt là khi nói đến chất lượng ánh sáng .

Thời gian tốt nhất để chụp cảnh thiếu sáng bắt đầu nửa giờ trước khi mặt trời lặn ( giờ vàng ), cho đến khoảng nửa giờ sau khi mặt trời lặn dưới đường chân trời 

Sử dụng Live View và màn trập điện tử của máy ảnh

Mỗi khi bạn chụp ảnh bằng máy ảnh DSLR, gương sẽ bật lên và màn trập di chuyển – cả hai điều này đều có thể khiến bức ảnh bị giảm chất lượng. Để tránh bị mờ, bạn nên chụp bằng Live View. Thao tác này sẽ tự động lật gương lên để tránh bị vướng khi chụp ảnh.

Kết hợp yếu tố tiền cảnh để tăng tỷ lệ

Bố cục của một hình ảnh quyết định chất lượng của bức ảnh đó. Khi ánh sáng điều kiện môi trường không tốt thì vẫn phải tìm bố cục hình ảnh phù hợp để nâng cao giá trị của bức ảnh. Bạn có thể bắt đầu với những điều cơ bản: quy tắc một phần ba, sự tối giản, không gian âm và đường dẫn.

Trên thực tế, các nhiếp ảnh gia phong cảnh yêu thích các yếu tố tiền cảnh , đặc biệt khi chúng được kết hợp với ống kính góc rộng. Nhưng hãy đảm bảo rằng bạn cũng có yếu tố nền thú vị; kỹ thuật tiền cảnh rất tuyệt, nhưng chỉ khi yếu tố hậu cảnh có thể mang lại một nơi để mắt người xem nghỉ ngơi.

Vậy là một số thông tin hữu ích trên hy vọng bạn sẽ hiểu cách để làm chủ máy ảnh khi chụp ảnh phong cảnh trong điều kiện ánh sáng yếu.