Ảnh chụp máy ảnh bị phủ tông màu vàng hoặc cam – hiện tượng ảnh bị ám vàng là lỗi màu sắc phổ biến, thường do thiết lập Cân bằng trắng (WB) sai, đặc biệt khi máy ảnh nhận diện nhầm Nhiệt độ màu (Kelvin) của ánh sáng ấm. Vấn đề này khiến màu trắng bị sai lệch và ảnh trông kém chuyên nghiệp. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn cách khắc phục ảnh bị ám vàng triệt để.
Bạn sẽ học cách thiết lập WB thủ công chính xác ngay từ đầu, hoặc áp dụng các kỹ thuật Hậu kỳ ảnh chuyên sâu để điều chỉnh Nhiệt độ màu và sắc độ trong phần mềm chỉnh sửa. Đảm bảo ảnh của bạn luôn có màu sắc trung thực và sắc nét nhất.
1. Tại sao ảnh chụp từ máy ảnh bị ám vàng?
Ảnh chụp bị ám vàng chủ yếu là do sự sai lệch của Nhiệt độ màu (Kelvin) trong môi trường chụp. Khái niệm này định lượng độ ấm (vàng) hay lạnh (xanh) của nguồn sáng.
Khi bạn chụp dưới Ánh sáng vàng (ví dụ: đèn Tungsten hoặc ánh hoàng hôn), giá trị Nhiệt độ màu thường thấp (khoảng $2000K$ – $3500K$), tạo ra tông màu ấm tự nhiên.
Bên cạnh lỗi Cân bằng trắng, các yếu tố vật lý và thiết lập ánh sáng cũng góp phần làm trầm trọng thêm hiện tượng ám vàng. Thứ nhất, Phơi sáng thiếu sáng (ảnh quá tối) khiến vùng tối dễ bị ám tông màu (thường là vàng/xanh lục) do nhiễu hạt và dữ liệu màu thiếu. Thứ hai, các yếu tố vật lý như bụi bẩn, hơi dầu trên ống kính hoặc việc sử dụng Bộ lọc (Filter) làm ấm màu không phù hợp có thể gây tán xạ ánh sáng, tạo ra một lớp phủ màu vàng nhẹ.
2. Cách để hạn chế tình trạng ám vàng khi chụp ảnh
2.1 Thiết lập cân bằng trắng chuẩn xác trước khi chụp
Để khắc phục ảnh bị ám vàng, bạn cần chủ động kiểm soát Cân bằng trắng (WB) bằng tay. Đừng dùng AWB, thay vào đó hãy chọn Chế độ Manual WB (Preset) phù hợp. Khi chụp dưới Ánh sáng vàng (ví dụ: đèn Tungsten), hãy chọn chế độ Tungsten; máy ảnh sẽ tự động thêm tông xanh lam để trung hòa màu vàng/cam. Ngược lại, khi chụp trong bóng râm, chọn Shade để ảnh ấm hơn. Việc thiết lập máy ảnh bằng Preset giúp bạn nhanh chóng đạt được màu trắng trung tính ngay tại thời điểm chụp, giảm thiểu công việc hậu kỳ ảnh sau này.
Phương pháp điều chỉnh Cân bằng trắng chuyên nghiệp là sử dụng thang đo Nhiệt độ Kelvin thủ công. Ánh sáng ấm gây ám vàng có giá trị Kelvin thấp.
Do đó, để khử vàng ám trên ảnh chụp, bạn cần hạ thấp giá trị Kelvin trên máy ảnh (ví dụ: đặt 3000K hoặc 3500K) để đẩy tông xanh lam vào ảnh. Việc kiểm soát nhiệt độ Kelvin giúp bạn tinh chỉnh Nhiệt độ màu một cách hoàn hảo và chủ động xử lý các tình huống ánh sáng phức tạp. Hãy luôn chụp thử và điều chỉnh giảm giá trị Kelvin cho đến khi bạn thấy màu trắng trở nên trung thực trên màn hình.
Đối với môi trường ánh sáng khó hoặc hỗn hợp, Thiết lập WB Thủ Công (Custom WB) là giải pháp tối ưu.
Kỹ thuật này yêu cầu sử dụng một Thẻ xám (Gray Card) 18% làm tham chiếu. Bạn chụp một bức ảnh có Thẻ xám, sau đó dùng bức ảnh này để máy ảnh đo lường và tính toán Cân bằng trắng chính xác cho môi trường đó. Bằng cách này, bạn đảm bảo rằng WB chuẩn xác tuyệt đối, loại bỏ sự đoán mò của máy, và hoàn toàn khắc phục vấn đề ám vàng do sai WB.
2.2 Vệ sinh ống kính và tối ưu ánh sáng
Ngoài lỗi WB, bạn cần kiểm tra yếu tố vật lý và ánh sáng để khắc phục ảnh bị ám vàng. Hãy vệ sinh ống kính sạch sẽ, bụi bẩn và vân tay trên ống kính có thể gây tán xạ ánh sáng và ám màu nhẹ. Luôn đảm bảo độ phơi sáng chính xác, vì ảnh thiếu sáng thường khiến vùng tối dễ bị ám vàng nặng hơn. Cuối cùng, kiểm tra bộ lọc (filter), hãy loại bỏ các filter làm ấm màu không mong muốn trước khi chụp để tránh tăng tông vàng ngoài ý muốn.
2.3 Khử Vàng Hậu Kỳ Chỉnh Nhiệt Độ Màu Trong File RAW
Khi ảnh đã bị ám vàng, nếu bạn chụp bằng định dạng JPEG, khả năng phục hồi màu rất hạn chế. Tuy nhiên, nếu bạn dùng File RAW, bạn có thể điều chỉnh lại cân bằng trắng mà không làm giảm chất lượng ảnh.
File RAW là định dạng giữ nguyên toàn bộ dữ liệu ánh sáng do cảm biến ghi nhận, giúp bạn can thiệp sâu hơn trong phần mềm hậu kỳ ảnh như Lightroom hoặc Photoshop. Do đó, hãy ưu tiên chụp RAW nếu bạn cần chỉnh nhiệt độ màu sau khi chụp, đặc biệt trong môi trường ánh sáng phức tạp.
3. Hướng dẫn điều chỉnh nhiệt độ màu bằng Lightroom hoặc Photoshop
Đầu tiên, mở ảnh RAW trong phần mềm. Sử dụng công cụ Eyedropper để hút màu trên một vùng trung tính – lý tưởng nhất là vùng xám hoặc trắng trong ảnh. Sau đó, kéo thanh trượt Temperature về phía xanh lam để trung hòa sắc vàng.
Tiếp theo, bạn có thể tinh chỉnh thêm bằng cách điều chỉnh thanh Tint, thường kéo nhẹ về phía xanh lá hoặc Magenta để cân bằng sắc thái tổng thể. Đây là kỹ thuật hậu kỳ ảnh quan trọng giúp giảm ám vàng hiệu quả, đặc biệt khi không thể kiểm soát ánh sáng lúc chụp.
Photoshop cung cấp nhiều cách, phổ biến nhất là qua Camera Raw Filter (giống LR) hoặc Adjustment Layers:
Dùng Camera Raw Filter (Gần giống Lightroom):
Bước 1: Mở ảnh trong Photoshop.
Bước 2: Chuyển thành Smart Object (Tùy chọn) Layer > Smart Objects > Convert to Smart Object.
Bước 3: Mở Camera Raw Filter: Filter > Camera Raw Filter.
Bước 4: Trong bảng Basic: Tìm thanh trượt Temperature (Nhiệt độ) và Tint (Sắc độ) tương tự như Lightroom để điều chỉnh.
4. Lưu ý
Không phải mọi bức ảnh bị ám vàng đều do sai cân bằng trắng (WB). Một số trường hợp, lỗi sai lệch màu lại bắt nguồn từ các yếu tố khác như cấu hình màu (color profile) không đúng. Ví dụ, nếu bạn chỉnh ảnh trong không gian màu Adobe RGB nhưng hiển thị trên thiết bị chỉ hỗ trợ sRGB, màu sắc có thể lệch, gây cảm giác ảnh bị ngả vàng.
Màn hình máy tính chưa được cân chỉnh màu (calibrated) cũng là nguyên nhân phổ biến, khiến bạn nhìn thấy màu sai thực tế khi hậu kỳ. Ngoài ra, những vùng highlight (sáng mạnh) hoặc shadow (tối sâu) dễ bị ảnh hưởng bởi ánh sáng môi trường, gây biến đổi màu nhẹ mà người dùng thường hiểu nhầm là lỗi WB. Vì vậy, trước khi điều chỉnh cân bằng trắng, hãy chắc chắn rằng môi trường hiển thị và cấu hình màu đã được thiết lập chuẩn xác.
Hiện tượng ảnh bị ám vàng khi chụp từ máy ảnh không phải là lỗi nghiêm trọng, nhưng nếu không nắm rõ nguyên nhân và cách xử lý, ảnh của bạn sẽ thiếu sự chuyên nghiệp và chân thực về màu sắc. Chỉ cần áp dụng đúng các phương pháp được hướng dẫn, bạn hoàn toàn có thể loại bỏ ám vàng và giữ cho bức ảnh luôn đúng màu với ánh sáng thực tế. Đây cũng là một trong những kỹ năng nền tảng giúp nâng cao chất lượng ảnh và khả năng kiểm soát màu sắc trong nhiếp ảnh.
