Nhiệt độ màu trong nhiếp ảnh
Trước khi đến với khái niệm “Cân bằng trắng”, điều đầu tiên bạn cần hiểu đó là về nhiệt độ màu. Nhiệt độ màu được hiểu là một thuộc tính vật lý của ánh sáng. Định nghĩa cụ thể là “nhiệt độ của vật đen tuyệt đối mà bức xạ của nó cùng màu với bức xạ của Vonfram”. Đơn vị đo nhiệt độ màu là độ Kelvin (độ K).
Các nguồn sáng khác nhau sẽ đem đến những nhiệt độ màu khác nhau. Mức nhiệt độ màu ánh sáng điển hình bạn thường nhìn thấy là ở mức 5500K. Với máy ảnh được cài đặt sẵn chế độ Cân bằng trắng tự động, giá trị Kelvin sẽ được dùng dựa trên đối tượng có màu trắng và xem đó như điểm tham chiếu cho những màu sắc khác.
Thông số nhiệt độ màu nằm trong khoảng từ 1000 đến 10000. Với gam màu lạnh thì sẽ bắt đầu với thông số 1000. Bức ảnh chụp ở thông số này sẽ có một tông màu xanh, đem đến cảm giác khá buồn, u ám và lạnh lẽo.
Còn nhiệt độ màu tăng ở mức 10000 sẽ khiến bức ảnh đổ sang màu đỏ hoặc cam, tạo cảm giác ấm áp và thiên về gam nóng. Nhiều người sẽ dễ bị nhầm lẫn điều này khi nói về nhiệt độ màu: đó là nó đang nói đến độ sáng chứ không phải nhiệt độ.
Cân bằng trắng là gì?
Trong những sắc độ của nhiệt độ màu thì ánh sáng trắng sẽ xuất hiện từ các nguồn khác nhau và cho ra những màu sắc khác nhau. Đây được gọi là nhiệt độ màu của nguồn sáng. Việc dùng cân bằng trắng sẽ giúp máy ảnh cân bằng màu sắc của nguồn sáng đến từ môi trường xung quanh, hỗ trợ cho hình ảnh đưa ra không dính phải sai sót về tông màu.
Cân bằng trắng (White Balance) là quá trình lưu lại màu sắc của toàn bộ sự vật, sự việc. Ảnh sẽ được chụp với sắc trắng phù hợp theo mắt người cảm nhận. Về mặt quy định thì không có nguyên tắc hay hướng dẫn cụ thể cho việc chọn chế độ cân bằng trắng trên máy ảnh. Bởi nó còn phụ thuộc vào hoàn cảnh chụp và các nguồn sáng ảnh hưởng lên đối tượng. Bên cạnh đó còn tùy thuộc vào ý đồ chụp ảnh riêng của người chụp.
Trong những môi trường màu sắc, màu trắng thường bị áp sắc của các màu sắc khác đè lên. Điều này được nhận thấy khi bạn kiểm tra lại các bức ảnh sau khi chụp. Bạn có thể thấy một số ảnh sẽ bị ngả sang màu anh, vàng, da cam,.. Vì vậy, Cân bằng trắng (White Balance) sẽ giúp thiết lập sắc độ trong máy ảnh để đảm bảo màu sắc trong hình ảnh trông tự nhiên nhất có thể.
Cân bằng trắng trong máy ảnh
Màu sắc có thể được nhìn thấy chính xác bởi não người khi phân tích thông tin hình ảnh từ mắt thường, sau đó mắt sẽ tự động điều chỉnh nhiệt độ màu. Nhưng với máy ảnh kỹ thuật số, nó chỉ có thể dự đoán nhiệt độ màu bằng cách quan sát ánh sáng đến từ môi trường xung quanh. Điều này khiến một vài bức ảnh có nguy cơ xuất hiện hiện tượng màu ngả xanh hoặc vàng. Tông màu của chủ thể có thể trông không được tự nhiên.
Vậy nên đây là lý do bạn cần thiết lập thủ công chế độ Cân bằng trắng trên máy ảnh để điều chỉnh nhiệt độ màu chính xác. Hiện nay hầu hết các máy ảnh đều đã có sẵn tùy chọn cài đặt hoặc điều chỉnh cân bằng trắng thủ công. Một số cài đặt điển hình có thể nói đến như: Tungsten, Flourescent, Sunlight, Shade, Custom, Auto và nhiều chế độ khác.
Các cách điều chỉnh Cân bằng trắng
– Chế độ Auto (AWB): AWB sẽ giúp tự động hoá vấn đề cân bằng trắng có sẵn trong máy. Chế độ này có thể linh động luân chuyển từ môi trường ánh sáng này sang môi trường ánh sáng khác một cách nhanh chóng.
– Chế độ Cloudy: Ở chế độ này, máy ảnh sẽ có thêm tông màu ấm đưa vào ảnh nếu ảnh chụp bầu trời bị mây bao phủ và ngả màu tối, mờ ảo. Hoặc trong trường hợp chụp hoàng hôn hay bình minh, máy ảnh sẽ không thể tự tái tạo màu sắc phù hợp nên bạn cũng có thể cài đặt trước chế độ Cloudy để có thêm tông màu nóng, ấm áp cho ảnh của bạn.
– Chế độ Tungsten (Indoor): Tungsten thường nghiêng về phía tông màu lạnh và có xu hướng thiết lập nhiệt độ màu rơi vào khoảng 3.200K. Tông màu lạnh sẽ được đưa vào hình ảnh khi cài đặt Tungsten nếu ảnh đang không ở đúng tông màu theo ý bạn.
– Chế độ Daylight/ Sunny: Cài đặt này được áp dụng trong trường hợp bạn đang chụp ảnh với ánh mặt trời chiếu sáng. Nó sẽ giúp cân bằng nhiệt độ màu với khoảng 5200K và áp dụng hiệu quả nhất lúc nắng gắt nhất trong ngày.
– Chế độ Flash: Flash sẽ sắc độ ngả về phía tông màu ấm cho hình ảnh để bù lại cho các tông màu lạnh hơn đến từ đèn flash trên máy ảnh. Chế độ flash thường ở mức khoảng 6000K.
– Chế độ Shade: Shade thường phù hợp khi chụp trong bóng râm, nhất là khi ảnh trở nên tối, âm u hơn so với thực tế. Chế độ này sẽ thêm tông màu ấm hơn vào hình ảnh.
– Chế độ Fluorescent: Chế độ này thường được sử dụng để chụp ảnh sáng hơn, ấm hơn để bù cho tông màu mát của ánh sáng huỳnh quang.
– Chế độ Custom (Tùy chỉnh): Đây là chế độ được những nhà sản xuất máy ảnh khác nhau với các phương tiện khác nhau tạo ra để điều chỉnh chức năng cài đặt tùy chỉnh cân bằng trắng ở máy ảnh. Một số tuỳ chọn sẽ không cho chọn nhiệt độ cụ thể trong khi số khác dựa vào thang +/- trên quang phổ.
– Chế độ Preset (PRE): Chế độ này giúp máy ảnh nhận biết màu trắng sẽ nhìn ra sao thông qua nhiệt độ màu hiện tại. Ở một số trường hợp, nếu đang khó xác định nguồn sáng chính vì dính quá nhiều nguồn sáng, bạn nên lấy một tờ giấy trắng và chụp lại nó để cảm biến máy có thể đọc thông tin nhiệt độ màu từ tờ giấy. Qua đó nó thiết lập lại thuật toán Cân bằng trắng của máy ảnh chính xác.
Cách cài đặt Cân bằng trắng trong máy ảnh tốt nhất
Cách tốt nhất để cài đặt Cân bằng trắng hiệu quả là thông qua Preset (PRE). Có điều bạn sẽ cần đến 1 thẻ Cân bằng trắng (hay còn gọi là thẻ xám hoặc thẻ xám 18%). Quá trình này cụ thể là việc giữ thẻ Cân bằng trắng trước ống kính cho máy ảnh đọc nhiệt độ màu chính xác của ánh sáng được phản chiếu từ thẻ.
Ngoài ra, vẫn một số máy ảnh yêu cầu phải chụp ảnh thẻ Cân bằng trắng trước, tiếp đó mới đọc màu của thẻ để xác định cân bằng trắng. Tuy nhiên tùy thuộc vào điều kiện ánh sáng thay đổi ra sao thì Cân bằng trắng sẽ thay đổi theo chứ không giữ mãi cài đặt như vậy.
Điều chỉnh Cân bằng trắng khi chụp định dạng RAW và JPEG
Khi chụp bằng định dạng RAW, cân bằng trắng là tính năng bạn có thể tự điều chỉnh khi xử lý hậu kỳ mà không làm ảnh hưởng đến chất lượng và độ sắc nét của ảnh. Mặt khác, với định dạng RAW, việc thay đổi Cân bằng trắng cũng dễ dàng hơn so với JPEG. Vậy nên chỉ cần chụp ảnh ở định dạng RAW, việc điều chỉnh nhiệt độ màu của nguồn sáng sẽ linh hoạt và dễ xử lý hơn, nhất là trong khâu hậu kỳ.
Ngoài ra, bạn có thể chỉnh sửa hậu kỳ khi chụp cân bằng trắng bằng nhiều ứng dụng và phần mềm sẵn có. Ví dụ như dùng Lightroom, việc điều chỉnh tông màu và nhiệt độ màu trong phần mềm này là khá cần thiết. Mặt khác bạn vẫn có thể sử dụng thêm các phầm mền chỉnh sửa ảnh khác tùy ý để có được bức ảnh ưng ý nhất.
Nguồn tham khảo: dienmayxanh, VJ shop, kyma.vn