Có rất nhiều phong cách chụp ảnh và mang lại sự sáng tạo khác nhau. Trong số đó thì chụp lia máy mang đến bức ảnh có chiều sâu, đánh mạnh vào thị giác của người xem.
Chụp lia máy là một trong những kỹ thuật chụp quan trọng và khá khó đối với các nhiếp ảnh gia, đặc biệt trong các trường hợp chụp các môn thể thao tốc độ như đua xe, chạy bộ, cuộc đua ngựa… hay chụp các cảnh chuyển động nhanh.
Khái niệm chụp ảnh lia máy
Chụp ảnh lia máy (panning) là cách chụp di chuyển máy theo một đường ngang khi ống kính quét theo một vật thể đang chuyển động. Khi bạn di chuyển máy ảnh của mình theo cùng tốc độ với vật mẫu, mẫu của bạn gần như chuyển động song song với ống kính, đó gọi là kỹ thuật panning.
Cách để chụp lia máy hiệu quả
Để chụp được ảnh lia máy ưng ý bạn nên theo dõi mọi chuyển động của đối tượng và đưa máy ống kính đúng với hướng đó. Tốc độ màn trập rất quan trọng trong việc chụp ảnh chuyển động với tốc độ cao.
Giữ chắc tay và chụp ảnh với tốc độ màn trập thấp
Đối với những cảnh chuyển động quá nhanh bạn nên sử dụng tốc độ màn trập ở mức trung bình (thường là 1/200 giây), còn đối với những cảnh chuyển động vừa phải bạn có thể sử dụng màn trập với tốc độ thấp khoảng 1/40 là được. Việc thiết lập tốc độ màn trập như thế nào sẽ phụ thuộc phần lớn vào tốc độ chuyển động của chủ thể bạn hướng đến.
Một điều mà bạn cũng cần chú ý tới đó là, tốc độ màn trập quá thấp rất dễ gây rung máy và làm mờ nhòe ảnh, nếu như bạn chưa phải là một người chụp lia máy thành thạo.
Khi mới làm quen với kỹ thuật chụp lia máy này, thay vì tham lam mà đưa vào bức ảnh thật nhiều chuyển động, bạn nên điều chỉnh tốc độ màn trập ở mức vừa phải để cảnh chuyển động xuất hiện một chút trên bức ảnh. Khi đã tương đối thành thục với kỹ thuật này, bạn có thể sử dụng tới tốc độ màn trập chậm hơn để thu được cảnh chuyển động rõ nét hơn.
Bạn có thể giữ máy trên tay một cách chắc chắn hay tựa vào một điểm để máy ảnh cố định. Hoặc đơn giản hơn, bạn hãy chuẩn bị một chân dựng nhẹ nhàng để di chuyển máy ảnh.
Luôn đặt đối tượng ở giữa khung hình
Bạn luôn phải di chuyển máy ảnh theo sát chuyển động của đối tượng để mục tiêu mà bạn nhắm vào luôn nằm giữa khung hình. Có như vậy chủ thể trong bức ảnh mới hiện lên rõ nét nhất.
Chọn đối tượng có chuyển động chậm hơn khi mới chụp
Nếu vật thể của bạn chuyển động càng nhanh đồng nghĩa với việc bạn chụp lia máy cũng sẽ khó khăn hơn. Khi đối tượng chuyển động quá nhanh, quá trình lấy nét sẽ diễn ra khó khăn. Vì vậy, khi mới bắt đầu tập chụp với kỹ thuật này, hãy chọn cho mình khung cảnh mà ở đó đối tượng di chuyển ở tốc độ vẫn trong mức kiểm soát, đừng cố thách thức ở những cấp độ cao hơn.
Cách setup thông số khi chụp ảnh lia máy
Về thông số chụp ảnh lia máy nên điều chỉnh tốc độ ISO ở mức thấp nhất, có thể tăng lên nếu trời hơi tối. Tốc độ màn trập các bạn để trong khoảng từ 1/15 – 1/40 giây, Nếu các bạn tập chụp lần đầu sợ rung nhòe hình thì có thể để tốc nhanh khoảng 1/40 hay 1/50 cho quen, nếu quen rồi thì có thể để 1/30 giây hoặc 1/15 giây chẳng hạn. Khẩu độ các bạn khép khẩu sâu trong tầm khoảng F/8 – F/11 là ok. Về lấy nét mình chọn chế độ lấy nét 1 lần (AF-S) và lấy trung tâm. Nếu các máy xịn lấy nét tự động tốt các bạn có thể lấy nét chuyển động (AF-C) hay chế độ lấy nét tự động (AF-A).
Điều chỉnh khẩu độ: Sử dụng khẩu độ lớn (nhỏ hơn số F) để tạo ra phông nền mờ và làm nổi bật chủ thể. Thông thường với các chủ thể có tốc độ vừa phải như người đi xe máy, người đang chơi ván trượt hay đang đang chạy xe đạp thì nên dùng khẩu độ F/8 để có bức ảnh tốt nhất.
Cách chụp ảnh lia máy panning đẹp mà không bị nhòe
Đầu tiên bạn phải xác định phương hướng chuyển động của vật thể cần chụp. Nó di chuyển từ trái sang phải hay phải sang trái sau đó chúng ta sẽ có cách điều chỉnh vị trí đứng chụp lia máy cho phù hợp.
Để tránh mất nét bạn cần chọn vị trí để có thể theo dõi chuyển động của vật mẫu một cách dễ dàng nhất. Nếu tính năng tự động lấy nét (AF) trên máy bạn không đủ nhanh bạn cần phải nhấn nửa cò để tự lấy nét từ trước. Kỹ thuật chụp chậm với đèn flash hoạt động tốt khi mẫu vật của bạn đủ gần với máy ảnh. Với kỹ thuật này, máy ảnh sẽ được cài đặt tốc độ cửa trập chậm và đèn flash được bật lâu. Bạn sẽ tạo được hiệu ứng chuyển động nền mờ nhờ giữ được mẫu vật trong khung hình lâu hơn.
Nhìn chung, cách chụp này tưởng chừng đơn giản dễ học, dễ thực hành, nhưng thực tế lại khác rất nhiều. Khi chụp lia máy, bạn phải tập cao độ để phản xạ quét ngang máy ảnh sao cho có cùng tốc độ với vật mẫu di chuyển ngang… Bên cạnh đó, bạn còn được luyện tập thêm độ nhạy bén, dự tính được hành động sắp xảy ra, nhạy bén trong việc quan sát, chú ý những điểm nhấn gây thích thú trong thời gian ngắn nhất và ở một môi trường phức tạp nhất.