Vai trò của ánh sáng tự nhiên trong bức ảnh
Trong nhiếp ảnh, ánh sáng – nhất là với dạng ánh sáng tự nhiên luôn đóng vai trò rất quan trọng và là yếu tố không thể thiếu để quyết định đến chất lượng lẫn hiệu ứng thị giác của bức ảnh.
Nếu biết cách sử dụng ánh sáng, nó có thể giúp tạo ra nhiều cảm xúc khác nhau tùy thuộc vào không gian, bối cảnh, thời điểm và ý đồ của người chụp. Có điều người chụp cũng cần quan tâm đến những yếu tố như về cường độ ánh sáng. Nó cũng rất quan trọng vì nếu không đảm bảo cường độ ánh sáng ở mức phù hợp và đạt chất lượng tốt, bức ảnh của bạn sẽ dễ bị mờ nhòe hoặc rung lắc làm cho bức ảnh không được đẹp.
Bên cạnh đó, nếu bạn chụp ảnh vào ban đêm hoặc ở nơi không đủ ánh sáng, bạn cần đảm bảo bố trí đủ ánh sáng để bức ảnh thu về trở nên hoàn hảo nhất.
Các dạng ánh sáng tự nhiên
Ánh sáng ban trưa
Ánh sáng tự nhiên lúc giữa trưa thường sẽ thuộc dạng ánh nắng chiếu thẳng trực tiếp từ trên xuống. Vì ít bị phân tán khi đi qua khí quyển nên ánh sáng vào thời điểm này gắt nhất và màu sắc cũng trung tính nhất trong ngày. Dạng ánh sáng này khá khó để chụp ảnh nên nhiều người có thể sẽ muốn tránh thời gian chụp vào giữa trưa.
Tuy nhiên, đừng chọn bỏ lỡ những cơ hội chụp ảnh độc đáo trong khoảng thời gian này chỉ vì e ngại vài điểm hạn chế. Nhất là đối với những bức ảnh chụp mặt nước. Bởi trong thời điểm này, nước sẽ hiện lên qua khung hình nhìn trong suốt hơn nhờ ánh nắng chiếu sâu hơn và mặt nước cũng ít phản chiếu trực tiếp ánh sáng hơn.
Ngoài ra, bạn có thể cân nhắc sử dụng thêm phụ kiện là polarizing filter (kính lọc phân cực). Nó có thể giúp cân bằng độ tương phản tốt và phù hợp với những thời điểm ánh sáng gắt như giấc trưa. Tuy nhiên nhược điểm của kính lọc phân cực đó là loại filter này có thể khiến một số khu vực trong ảnh tối và xanh một cách bất thường. Nếu trong trường hợp bóng đổ quá gắt hay màu ảnh quá nhạt, bạn có thể chuyển sang chụp ảnh trắng đen để tận dụng được đặc tính tương phản cao của ánh sáng giữa trưa.
Ánh sáng chiều tà và giữa buổi sáng
Ánh sáng thời điểm lúc chiều tà và lúc buổi sáng sẽ thiên nhiều về màu hơi ấm, đồng thời vẫn giữ được phần bóng đổ. Ánh sáng được chiếu từ một góc phía trên, nhờ đó mà các đối tượng hiện rõ các đường khối hơn. Bên cạnh đó, dạng ánh sáng này cũng dễ dự đoán và sắp đặt hơn so với ánh nắng lúc hoàng hôn và bình minh. Lý do là trong khoảng thời gian này, nó không phụ thuộc quá nhiều vào những yếu tố khách quan đến từ ngoại cảnh như cây cối, núi non hay vị trí đường mây.
Mặt khác, bạn cũng có thể hiểu đơn giản rằng ánh sáng ở thời điểm chiều tối và giữa buổi sáng có lẽ là kiểu ánh sáng “phổ cập” và nhìn chung chung nhất. Bởi ánh sáng khi này không mang màu sắc trung tính như giữa trưa, đồng thời nó cũng không mạnh mẽ, rực rỡ như buổi hoàng hôn. Nó cũng không mềm mại và có thể khuếch tán rộng như ánh sáng lúc chạng vạng hay ánh sáng được tán qua mây.
Ngược lại, ánh sáng khi này lại ít gắt hơn và cũng có góc chiếu sáng tốt hơn. Nhờ những đặc tính trên nên kiểu ánh sáng này phù hợp với nhiều kiểu ảnh khác nhau, Tuy nhiên nhược điểm đó là có thể sẽ khiến bức ảnh nhìn bình thường, không quá nổi bật
Ánh sáng trong giờ vàng
Giờ vàng (kiểu ánh sáng vào thời điểm trước hoàng hôn hoặc sau bình mình thường được đánh giá là điều kiện ánh sáng hoàn hảo và lý tưởng để chụp ảnh. Trong giờ vàng, ánh sáng thường sẽ có góc chiếu ngang, giúp tạo bóng đổ dài và bao phủ sự ấm áp lên chủ thể.
Bên cạnh đó, ánh sáng trong buổi hoàng hôn và bình minh cũng có thể đem lại những cách nhìn thú vị khác nhau. Nhất là khi những tán mây có thể được chiếu sáng từ bên dưới thay vì khuếch tán mạnh từ phía trên, từ đó tạo ra những bối cảnh bầu trời ấm áp và mềm mại.
Ánh sáng chạng vạng
Chạng vạng (hay còn có thể hiểu là rạng đông hay hừng đông) là từ ám chỉ những thời điểm ngắn trước khi mặt trời mọc hoặc sau khi mặt trời lặn. Kh đó bạn có thể nhận thấy dù trời vẫn còn sáng, nhưng vẫn chưa có ánh sáng trực tiếp từ Mặt Trời. Thông thường, vùng sáng trong thời điểm này thường xuất hiện những khu vực bên thì đỏ và ấm, bên lại chuyển lam nhẹ hoặc tím. Cũng nhờ điều kiện này mà ánh sáng cũng trở nên đa sẵc, dịu nhẹ và mềm mại hơn, tạo cảm giác rất bình yên, an lành cho bức ảnh.
Ánh sáng khuyến tán qua mây và ánh sáng sấp bóng
Kiểu ánh sáng sấp bóng hay ánh sáng tán qua mây thường rất dịu nhẹ và có màu lạnh. Bởi ở kiểu ánh sáng này, nguồn sáng sẽ xuất hiện ở phạm vi khắp bầu trời và không có ánh nắng trực tiếp. Cũng nhờ vậy mà với những vật thể trong ánh sáng này, bề mặt chất liệu hiện lên nhẹ nhàng hơn và ánh sáng phản chiếu trên bề mặt cũng sẽ yếu hơn. Khi đó màu sắc ánh sáng qua mắt nhìn ra sao sẽ phụ thuộc nhiều vào ánh sáng hắt lại từ những đồ vật xung quanh.
Tùy vào độ che phủ của mây, ánh sáng lúc này không đổ bóng gắt lên khuôn mặt chủ thể, màu sắc lên ảnh cũng sẽ đẹp hơn nên khá thích hợp để chụp các dạng ảnh như cận cảnh, chân dung hay các cảnh tự nhiên. Bên cạnh đó, kiểu ánh sáng dịu này cũng có thể thích hợp hơn với những chủ thể có tính tương phản tone cao như những vật có cả màu sáng và màu tối.
Ưu điểm ánh sáng tự nhiên
Ưu điểm rõ ràng nhất của ánh sáng tự nhiên mà ta có thể thấy đó là nó hoàn toàn miễn phí. Nếu muốn, bạn vẫn có thể sử dụng nhiều phụ kiện hỗ trợ thêm như gương phản chiếu hay bộ khuếch tán để tối ưu hóa bức ảnh. Tuy nhiên kể cả khi không có các phụ kiện hỗ trợ, bạn vãn dễ dàng có được kết quả đẹp nhờ việc biết cách ứng dụng ánh sáng tự nhiên hiệu quả mà không tốn thêm khoản phí đạo cụ nào.
Bên cạnh đó, bạn có thể chọn mức ánh sáng mong muốn dựa vào tình hình thời tiết và ánh sáng trong ngày. Nếu như bạn cần ánh sáng mạnh, bạn có thể chọn chụp vào một ngày nắng đẹp. Còn trong trường hợp bạn cần ánh sáng nhẹ nhàng, bạn có thể chụp vào ngày trời nhiều mây.
Thêm vào đó, ánh sáng tự nhiên có thể đem đến cho bạn chất lượng ánh sáng tuyệt vời, chân thực mà các bức ảnh của bạn mà rất khó đạt được khi chụp với đèn studio.
Nhược điểm ánh sáng tự nhiên
Đối với việc sử dụng ánh sáng tự nhiên, vấn đề lớn nhất mà người chụp phải đối mặt đó là phụ thuộc nhiều vào thời tiết, ánh sáng tự nhiên sẽ thay đổi màu sắc và cường độ tùy thuộc vào từng thời điểm khác nhau.
Bên cạnh đó, chụp ảnh với ánh sáng tự nhiên sẽ dễ gặp phải nhiều trường hợp thay đổi ngoài ý muốn nếu trời nắng gắt hoặc trời đổ mưa. Bên cạnh đó, nó cũng bị phụ thuộc vào khoảnh khắc, khung giờ, đặc biệt là khi chụp phong cảnh hoặc ngoại cảnh.Có những khoảnh khắc hiếm hoi khi chỉ tồn tại trong vài phút hoặc vài giây, nếu không bắt kịp thời điểm tốt nhất sẽ làm mất cơ hội chụp ảnh đẹp.
Nguồn tham khảo: hocviennhiepanh, naidecor, binhminhdigital