Khi chụp ảnh phần canh góc và điều chỉnh ánh sáng rất quan trọng trong quá trình chụp ảnh, nó quyết định sự thành công hay thất bại của một bức ảnh. Trong quá trình chụp, bạn phải biết được không gian chụp ảnh có đủ sáng hay không và chỉnh độ sáng như thế nào cho phù hợp.
Vì thế, khi mới bắt đầu học chụp ảnh việc nắm các nguyên tắc đo sáng cơ bản sẽ giúp quá trình chụp diễn ra thuận lợi, kết quả đẹp và bố cục ảnh hài hòa nhất.
Đo sáng là gì?
Đo sáng là cách mà máy ảnh cho biết bạn sẽ cần điều chỉnh những thông số nào trong tam giác phơi sáng bao gồm: tốc độ màn trập, khẩu độ và độ nhạy sáng ISO như thế nào để có được bức ảnh đúng sáng. Tuy nhiên, ở tính năng nàymáy ảnh sẽ chỉ đưa ra những gợi ý để từ đó bạn điều chỉnh thông số máy cho phù hợp chứ không trực tiếp điều chỉnh các thông số này.
Công đoạn này giúp người chụp kiểm soát được độ sáng của bức ảnh chuẩn nhất cân bằng nhất. Giúp các nhiếp ảnh gia chụp được những bức ảnh sáng rõ trong các điều kiện sáng khác nhau, kể cả trong môi trường sáng phức tạp nhất như ánh sáng mặt trời gắt hay ánh sáng tối. Và hệ quả của việc đo sáng không chuẩn là bạn sẽ thu được những bức hình quá sáng hoặc quá tối và ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng hình ảnh.
Các chế độ đo sáng cơ bản
Để đo sáng chuẩn, hầu như các loại máy ảnh hiện nay đều hỗ trợ các chế độ đo sáng sau:
Đo sáng toàn khung
Chế độ này dường như là chế độ mặc định trong đa số các loại máy ảnh và sử dụng cho mọi tình huống. Bộ đo sáng sẽ quét toàn bộ khung ảnh và đo sáng cho cả khung hình. Chế độ đo sáng này rất phù hợp với những trường hợp chụp trong điều kiện ánh sáng thuận lợi, chan hòa nhưng lại không thích hợp để chụp ảnh ngược sáng hay trong điều kiện ánh sáng gắt.
Đo sáng điểm
Đây là chế độ có phạm vi hẹp nhất trong các chế độ. Chế độ này theo điểm lấy nét, máy ảnh sẽ thực hiện đo sáng tại một điểm được chọn và đọc sáng được khoảng 3 – 5% vùng ảnh xung quanh điểm lấy nét đó. Với chế độ này, các nhiếp ảnh gia có thể chụp ảnh chân dung bán thân, thậm chí cả những bức hình trong điều kiện sáng phức tạp đều cho hiệu quả cao. Tuy nhiên, đây lại là cách đo sáng khó, nhất là đối với những người chưa có nhiều kinh nghiệm. Vì vậy để đo sáng chuẩn với chế độ này bạn cần mất nhiều thời gian để làm quen với máy ảnh.
Đo sáng trung tâm
Đo sáng trung tâm hoạt động theo cơ chế lấy điểm sáng phần trung tâm của khung hình, từ đó cân sáng toàn bộ bức ảnh của bạn. Khác với đo sáng toàn khung, chế độ đo sáng trung tâm sẽ bỏ qua phần sáng các chi tiết ở góc ảnh. Chế độ này rất thích hợp để chụp những đối tượng chủ thể nằm ở giữa khung hình hơn là trường hợp chủ thể nằm ngoài vị trí trung tâm.
Trong cả 3 chế độ đo sáng trên trên, chế độ đo sáng khung cung cấp khả năng đo sáng cân bằng hiệu quả cho toàn bộ ảnh, được thực hiện ở các vùng xung quanh các điểm AF. Bạn có thể quyết định sử dụng chế độ đo sáng nào trên máy ảnh tùy trường hợp và mục đích của bạn. Chế độ tốt nhất để chọn là chế độ cho phép bạn có được độ sáng mong muốn, hoặc nói cách khác, mức phơi sáng.
Cách thay đổi chế độ đo sáng
Đối với các máy ảnh chuyên nghiệp, hãy nhấn nút Q ở mặt sau của thân máy để hiển thị trình đơn Quick Control. Tiếp theo, chọn biểu tượng với dòng chữ Metering mode (Chế độ đo sáng).
Làm sao để đo sáng?
Các chế độ đo sáng khác nhau sẽ cho ra các kết quả khác nhau. Chế độ đo sáng được nhiều người thường xuyên sử dụng nhất đó là Đo sáng điểm. Vì lúc này, máy ảnh thực hiện đo sáng ở một vùng nhỏ trong khung hình từ đó người dùng sẽ có được mức phơi sáng phù hợp một cách nhanh chóng và chính xác. Bên cạnh đó với điều kiện ánh sáng thuận lợi, bạn cũng có thể linh hoạt sử dụng chế độ đo sáng toàn khung sẽ mang lại chất lượng hình ảnh tốt hơn.

Dựa vào khả năng phân tích độ sáng, tối của bức ảnh, từ đó người chụp sẽ điều chỉnh kết quả trên thanh đo sáng trong phạm vi từ -3Ev đến +3Ev để có được bức hình đúng sáng nhất. Dựa vào thanh đo sáng này, nếu bạn dịch chuyển về phía -3Ev bạn sẽ nhận được hình ảnh tối hoàn toàn, ngược lại nếu dịch chuyển về phía +3Ev bạn sẽ nhận được bức ảnh trắng xóa.
- Trong điều kiện nắng đẹp, nếu bạn muốn sở hữu một bức hình có độ tương phản cao thì hãy hiệu chỉnh Ev thiên về giá trị (-). Đồng thời có thể sử dụng đèn Flash ngoài trời sẽ giúp chủ thể nổi bật hơn trong khung hình.
- Với trường hợp chụp ảnh trong bóng râm nhưng hậu cảnh là nắng và đèn Flash của bạn không phủ tới chủ thể thì để chủ thể hiển thị sắc nét, rõ ràng bạn cần tăng giá trị Ev (tức dịch chuyển sang phía (+)). Tuy nhiên điều này sẽ khiến phần hậu cảnh của bạn thừa sáng.